انفوریک اسید

شوری خاک یکی از معضلات مهم کشاورزی در ایران می باشد. با توجه به اینکه ریشه گیاهان عناصر غذایی را بصورت محلول در آب با استفاده از فشار اسمزی جذب می کنند، شوری خاک بیش از حد موجب افزایش مصرف انرژی در گیاه جهت غلبه بر فشار اسمزی بالا خاک ناشی از شوری می گردد. از اینرو در چنین شرایط با وجود آبیاری و کود دهی مناسب گیاه دچار تنش کم آبی و سو تغذیه می گردد. در خاک شور با وجود رشد گیاه، میزان تولید محصول بسیار کاهش می یابد. علاوه بر این خاک کشاورزی اغلب مناطق ایران بصورت قلیایی و آهکی می باشد که اسیدیته بالای خاک و درصد بالای آهک موجب کاهش رشد گیاه و کاهش کیفیت و کمیت محصول می گردد. بهترین دامنه اسیدیته خاک برای جذب عناصر غذایی در گیاه بین 5/5 تا 6/5 می باشد بنابراین اسیدیته بالا یا قلیایی بودن خاک موجب کاهش عناصر غذایی از جمله آهن (آهن حرفه ای فرواکتیو) و روی (روی نمسیس با اثر فوری) می گردد. یکی از روش های آسان و مقرون به صرفه جهت کاهش اسیدیته، آهک و شوری خاک استفاده از اسید انفوریک می باشد.

اسید انفوریک چیست؟

اسید انفوریک ترکیبی اسیدی فوق العاده قوی با اسیدیته کمتر از 1، این اسید حاوی نیتروژن و گوگرد به فرم سولفات (So₄) است که موجب کاهش درصد آهک در خاک می گردد. هنگام استفاده از این اسید، در اثر کاهش اسیدیته خاک یون کلسیم (کود کلسیم بالای نمسیس) آزاد و بصورت محلول در خاک در می آید و از سوی دیگر یون کلسیم جایگزین یون سدیم شده و سولفات موجود در این اسید با سدیم وارد واکنش و بصورت سولفات سدیم در می آید. سولفات سدیم محلول در آب بوده و با آبیاری و یا جریان آبی حاصل از نزولات آسمانی از خاک اطراف ریشه گیاه خارج و به عمق بیشتر منتقل می گردد و بدین ترتیب شوری خاک اطراف ریزوسفر ریشه بطور موثری کاهش می باشد. جهت کاهش شوری خاک در فصل بایستی در چندین مرحله از اسید انفوریک مورد استفاده قرار گیرد. نکته مهم دیگر در کنترل و کاهش شوری خاک استفاده از آب شیرین (شوری کم) جهت آبیاری می باشد. غالبا بین شوری خاک و شوری آب آبیاری در یک منطقه رابطه ای نزدیک وجود دارد. در صورت شوری بالای آب بایستی آب با شوری کمتر جایگزین و یا از فیلتر های برای کاهش آب آبیاری بخصوص در سیستم تحت فشار استفاده گردد.  

همچنین اسید انفوریک با کاهش اسیدیته خاک و شکستن برخی از پیوند های موجود در ذرات خاک موجب پوکی و افزایش خلل و فرج در خاک شده و در نهایت موجب افزیش میزان اکسیژن در دسترس ریشه و افزایش فعالیت میکروبی مفید در خاک می گردد. در اثر افزایش فعالیت میکروبی (میکروب خاکتو با این کود اضافه کن) در خاک یکسری ترکیباتی توسط این فعالیت میکروبی تولید می شود که موجب تثبیت بهتر فسفر و گوگرد در خاک و تعدیل اسیدیته خاک می شود. استفاده از اسید انفوریک علاوه بر تامین دو عنصر پرمصرف نیتروژن و گوگرد در گیاه به دلیل کاهش اسیدیته خاک بصورت پایدار موجب افزایش دسترسی ریشه های گیاه به عناصری مانند روی و آهن می گردد. این اسید با آزاد سازی فسفر تثبیت شده در خاک، میزان فسفر در دسترس ریشه را افزایش داده که این عنصر موجب تحریک رشد ریشه و افزایش حجم ریشه (معجزه گر ریشه رو ببین!!) در گیاه می گردد.

یکی از مزایای اسید انفوریک در مقایسه با اسید سولفوریک، استفاده آسان و بی خطر اسید انفوریک می باشد این اسید برخلاف اسید سولفوریک خاصیت خوردگی و سوختگی ندارد و از سوی دیگر به دلیل آبشویی کمتر در خاک تاثیر پایدارتری دارد. اسید انفوریک با کاهش سختی لایه های خاک موجب افزایش نفوذپذیری آب در خاک، کاهش هدر رفت آب و تحریک و سهولت رشد ریشه گیاه می شود. اسید انفوریک را می توان به آسانی در انواع سیستم آبیاری اعم از غرقابی یا تحت فشار استفاده کرد بطوری که استفاده از اسید انفوریک در سیستم تحت فشار موجب کاهش و جلوگیری از انسداد نازل ها در اثر رسوبات موجود در آب می گردد.

🔶🔶یکی از مزایای عالی انفوریک اسید، خنثی کردن بی کربنات موجود در آب می باشد. بی کربنات موجود در آب موجب کاهش جذب عناصری مانند آهن، منگنز و روی در گیاه و در نهایت اختلال در فرایند های فیزولوژیکی گیاه و درنهایت کاهش محصول می گردد🔶🔶

💡مزایای اسید انفوریک

⬅️کاهش اسیدیته خاک بصورت پایدار

⬅️کاهش میزان آهک در خاک

⬅️افزایش خلل و فرج و نفوذپذیری خاک

⬅️تامین نیتروژن و گوگرد مورد نیاز گیاهان

⬅️سهولت دسترسی گیاه به عناصری مانند آهن، روی و فسفر

⬅️خنثی کردن بی کربنات 

⬅️جلوگیری و رفع انسداد نازل ها در سیستم آبیاری تحت فشار

💡میزان و نحوه مصرف اسید انفوریک

اسید انفوریک را می توان در تمامی دوره رشد گیاه و فصل پاییز و زمستان در محصولات زراعی، باغی و صیفی و سیزیجات مورد استفاده قرار داد. برای کاهش اسیدیته و آهک خاک بایستی در چندین مرحله در طول سال از اسید انفوریک استفاده کرد. استفاده از اسید انفوریک در اواخر پاییز یا اوایل زمستان در کاهش شوری و آهک خاک موثرتر می باشد. بهترین زمان مصرف در باغات میوه دو هفته قبل از گل دهی، بعد از تشکیل میوه، هنگام بلوغ میوه و بعد از برداشت میوه  و در مزارع هنگام ساقه دهی، قبل از تشکیل سنبل و هنگام پر شدن دانه می باشد. میزان مصرف اسید انفوریک در کشت زراعی و باغی بسته به میزان شوری و درصد آهک خاک 20 تا 40 لیتر در هکتار می باشد.

🔴مقدار اسید انفوریک مورد نیاز برای کاهش اسیدیته آب (5/5 تا 6 pH:)، 1/0 تا 2/0 لیتر در متر مکعب آب (1000 لیتر) و برای خنثی سازی بی کربنات آب بسته به میزان بی کربنات براساس جدول زیر می باشد🔴 

➕جمع بندی➕

شوری و درصد بالای آهک در خاک یکی از عوامل محدود کننده در رشد گیاه و موجب کاهش کمیت و کیفیت محصول می باشد. اسید انفوریک یکی از ترکیباتی موثر جهت کاهش شوری و آهک خاک می باشد. علاوه بر این استفاده از اسید انفوریک موجب خنثی سازی بی کربنات در آب آبیاری می گردد. اخیرا استفاده از اسید انفوریک مورد توجه کشاورزان قرار گرفته که در مقایسه با اسید سولفوریک، کاربرد آسانتر و بی خطر و تاثیر پایدارتری دارد.