pH

دلیل سیاه شدن زیر گوجه فرنگی یا پوسیدگی گلگاه + راه خلاصی از آن

مقدمه

گوجه فرنگی یکی از صیفی جات محبوب در سراسر دنیاست. ارقام مختلف گوجه فرنگی از ابتدا تاکنون به بازار معرفی شده و کشاورزان مشغول به کشت آن هستند. گوجه فرنگی هم در حالت گلخانه‌ای و هم در زمین باز کشت می شود و از آنجایی که یک گیاه پرکار و پر میوه محسوب می شود احتیاجات غذایی زیادتری نسبت به سایر صیفی جات دارد. علاوه بر این، گوجه فرنگی یک محصول صنعتی نیز به شمار آمده و در صنایع غذایی و  رب سازی کاربرد دارد. بنابراین توجه به کیفیت میوه های تولیدی برای کشاورزان از اهمیت بالایی برخوردار است. عوامل مختلف غذایی می‌تواند روی کیفیت  و ظاهر محصول گوجه فرنگی اثر بگذارد که معروف ترین و شایعترین آن، سیاه شدن انتهای گوجه فرنگی و یا پوسیدگی گلگاه است که در ادامه به شما خواهیم گفت که دلایل آن چیست.

چرا گلگاه گوجه فرنگی سیاه می شود؟

 قبل از پاسخ به این سوال بایستی به شما بگویم که گلگاه کجاست؟ از نظر فیزیولوژی گیاهی گلگاه مکانی است که تخمدان از ناحیه گلبرگهای گل جدا شده و در اکثر صیفی جات این محل پس از رشد میوه قسمتی است که درست در مقابل ساقه میوه قرار گرفته است.  به طور مثال اگر یک گوجه فرنگی را در نظر بگیریم قسمت ساقه قسمتی خواهد بود که گوجه فرنگی از طریق آن به گیاه متصل می شود و گلگاه منطقه ای است که در مقابل آن و در انتهای میوه قرار گرفته است. در برخی صیفی‌جات مانند خیار و یا کدو ممکن است حتی پس از رشد میوه قسمتی از گل گاه در انتهای میوه قرار بگیرد در واقع اندام زرد رنگی که بر روی خیار ها مشاهده می شود همان باقی مانده پس از رشد تخمدان است که به آن  گل گاه می گویند.

در ادامه به بررسی دلایلی که گلگاه یک میوه از جمله گوجه‌فرنگی را سیاه می کند خواهیم پرداخت باید دقت داشت که این سیاه شدگی در بین بسیاری از افراد تحت عنوان پوسیدگی گلگاه  گوجه فرنگی معروف است:

1- کمبود عنصر کلسیم

 مهمترین دلیلی که سبب ایجاد پوسیدگی گلگاه در گوجه فرنگی می شود کمبود کلسیم است. اگر میزان کلسیم در بافت های گیاهی از حد مجاز پایین تر باشد، سلول های گیاهی به طرز مناسبی کنار همدیگر قرار نگرفته و یا ممکن است از یکدیگر جدا شوند در نتیجه همانند یک زخم بر روی بدنه گیاه دیده می شوند. ناحیه گل گاه ناحیه بسیار حساسی به کمبود کلسیم است و در بوته های گوجه فرنگی که دارای این کمبود هستند پوسیدگی گلگاه دیده خواهد شد. (انواع کودهای کلسیمی رو می تونید جلوتر مشاهده کنین)

2-بیشبود نیتروژن و پتاسیم

در کنار کمبود کلسیم هر عاملی که سبب شود جذب عنصر کلسیم دچار اختلال شود باعث ایجاد پوسیدگی در ناحیه گلگاه خواهد شد. استفاده بیش از حد از کودهای نیتروژنی و پتاسیمی سبب خواهد شد تا کلسیم در جذب خود دچار اختلال شده و یا نتواند به ناحیه گلگاه برسد در نتیجه گیاهانی که دارای تغذیه با نیتروژن و پتاسیم بیش از حد هستند ممکن است دچار پوسیدگی گلگاه شوند.

3- شرایط خاکی نامناسب

 فرقی ندارد که بستر کشت شما خاک باشد و یا کوکوپیت و یا هر بستر کشت دیگر. در هر صورت اگر شرایط بستر کشت شما مناسب برای رشد گوجه فرنگی باشد و نتواند عنصر کلسیم را به مقدار کافی از آن دریافت کند پوسیدگی گلگاه بر روی میوه شما بروز پیدا می کند. از جمله این عوامل می‌توان به بسترهای کشت اسیدی با pH کمتر از ۶، آبیاری بیش از حد و یا شوری بیش از حد بستر اشاره کرد. در تمامی این شرایط عنصر کلسیم جذب گیاه نشده و سیاه شدن پایین گوجه فرنگی اتفاق می‌افتد. (کود انفوریک اسید کاهش دهنده pH و شوری خاکه حتما ببینش)

4-شرایط استرس زای محیطی

عنصر کلسیم برای عملکرد صحیح در داخل بافت گیاهی نیاز به شرایط مساعد محیطی دارد، افزایش و کاهش ناگهانی دما، وجود باران های اسیدی، عدم وزش باد و اختلال در گرده افشانی، استفاده از کود و سم خارج از دوز و ایجاد گیاه کودسوزی از جمله مواردی هستند که برای گوجه فرنگی محسوب شده و باعث می شود که عنصر کلسیم در آنها به خوبی عمل نکند.

5- آفات و بیماریها

در برخی از موارد، سیاه شدن انتهای گوجه فرنگی به خاطر پوسیدگی گلگاه نبوده و ربطی به کمبود کلسیم در گیاه گوجه فرنگی ندارد. بعضی از آفات مانند کرم های میوه خوار و بیماری هایی مانند لکه موجی گوجه فرنگی می‌توانند در صورتی که به ناحیه انتهایی گوجه‌ فرنگی حمله کند سبب ایجاد علائم مشابه پوسیدگی گلگاه شوند. برای تشخیص این مورد از سایر عواملی که مربوط به کمبود کلسیم در گیاه است بایستی توجه داشت که پوسیدگی گلگاه ناشی از کمبود کلسیم فقط در ناحیه انتهایی میوه رخ می دهد و در اثر ایجاد آن هیچگونه لارو آفت در داخل میوه مشاهده نمی شود. در مورد بیماری لکه موجی نیز باید دقت داشت که گوجه های آلوده به لکه موجی ممکن است لکه های خود را در همه جای میوه ایجاد کرده و همچنین علائم آن بر روی برگ ها نیز مشاهده می شود.                                                                                                       

نکته: دقت کنید که بر اثر کمبود کلسیم و ایجاد پوسیدگی گلگاه، ممکن است پاتوژن های ثانویه به ناحیه زخم شده حمله کرده و ایجاد پوسیدگی بر روی میوه ها را بکند اما این به آن معنا نیست که گیاه ما دچار لکه موجی شده است. بنابراین پیشنهاد می کنیم در صورتی که برای تشخیص عامل ایجاد کننده مشکل دچار سختی شده اید با کارشناسان خبره مرسین کشت به صورت رایگان مشورت کنید. 

پیشگیری و درمان از پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی

به صورت ساده تامین عنصر کلسیم باعث می‌شود تا پوسیدگی گلگاه به بوته های گوجه فرنگی حمله نکند. علاوه بر این باید دقت داشت و شرایط جذب عنصر کلسیم با مواردی که در بالا ذکر شد و تامین شده باشد و گیاهانی که دچار تنش محیطی هستند با مواد ضد تنش نظیر ترکیبات آمینو اسیدی و یا فولویک اسیدی تیمار شوند. آنالیز و اصلاح pH بستر کشت نیز برای جذب بهتر کلسیم از مواردی است که باید مد نظر داشته باشید و حتما قبل از کشت بررسی نمایید. (آمینوفول گرین هاس ترکیبی جادویی برای کاهش تنشهاست می تونید به همراهش از فولویک اسید پرینوای مکزیک هم بهره ببرید)

 پیشنهاد تیم مرسین کشت انجام آنالیز خاک قبل از کشت در مزارع می باشد اما در صورتی که امکان این موضوع را ندارید می توانید از انواع ترکیبات کلسیمی مانند نیترات کلسیم، سوپر فسفات ساده،اکسید کلسیم و یا انواع کلسیم کلاته استفاده کنید.  پیشنهاد می شود تا از کلسیم کلاته به صورت محلول پاشی استفاده کنید تا به سرعت جذب گیاهان شود البته باید توجه داشت که تمامی این موارد بایستی قبل از به وجود آمدن میوه ها انجام بپذیرد و در صورتی که میوه‌ها دچار پوسیدگی گلگاه باشند درمان آنها غیر ممکن خواهد بود.

نتیجه گیری

 توجه به نیاز غذایی گیاه همان قدر مهم است که وعده های غذایی اصلی برای انسان اهمیت دارد. گیاه یک موجود زنده است و مانند هر موجود زنده دیگری نیازمند غذای مناسب و کافی است. در صورتی که این مواد غذایی به موقع و به میزان کافی به آنها نرسد علائمی ناشی از گرسنگی غذایی بر روی آن‌ها دیده می‌شود که پوسیدگی گلگاه نیز یکی از آنهاست.  پیشنهاد می کنیم تا برای بررسی تخصصی تر  مشکلی که دارید از طریق راه های ارتباطی موجود در سایت با کارشناسان و متخصصین مرسین کشت تماس بگیرید تا آنها شما را یاری کنند.