کنه

مقدمه

کنه قرمز یا کنه زنگار مرکبات  Panonychus citri از خانواده Tetranychidae آفت بومی آمریکا شمالی می باشد. کنه قرمز مرکبات آفت درجه یک و مهمترین آفت مرکبات در شمال کشور می باشد که در صورت طغیان جمعیت کنه موجب خسارت شدید و کاهش کمیت و کیفیت محصول مرکبات مثل لیمو، پرتغال، نارنج، گریپ فروت می شود.

مشخصات کنه قرمز و سیکل زندگی

افراد ماده کنه قرمز دارای بدن بیضوی محدب به اندازه 0/3 تا 0/5 میلیمتر و به رنگ قرمز روشن تا تیره و بدون لکه در سطح پشتی می باشد. افراد نر اندازه کوچکتر با انتهای بدن باریک دارد. این کنه از خانواده تترانکیده می باشد که در سن لاروی 3 جفت پا و در سن پورگی و بالغ 4 جفت پا دارند. مناسب ترین فصل برای رشد و تکثیر جمعیت این آفت بهار و پاییز می باشد. دوره جنینی کنه قرمز بسته به شرایط دمایی محیط 5 تا 9 روز می باشد و در شمال ایران 15 تا 19 نسل دارد. کوتاه ترین دوره نسل آن در تابستان 9 روز و بلند ترین 50 روز در زمستان می باشد. افراد ماده 3 روز پس از بلوغ شروع به تخم ریزی می کند. تخمریزی در هر دو سطح برگ به تعداد 2 تا 3 عدد در روز و به مدت 2 تا 3 هفته توسط افراد ماده صورت می گیرد. بطور کلی دوره زندگی این آفت 20 تا 30 روز می باشد.

زمستان گذرانی کنه قرمز در زمستان های سرد بصورت تخم در زیر پوست درخت و یا زیر جوانه ها و در سرشاخه می باشد. ولی در زمستان با دمای معتدل علاوه بر تخم بصورت پوره و افراد بالغ در سرشاخه و زیر برگها زمستان گذارانی می کنند. این آفت توسط باد و ادوات کشاورزی منتشر می شود. جمعیت کنه قرمز در دمای بالا و رطوبت کم در شمال ایران طغیان می کند، درحالی که دمالی بالا 40 درجه، رطوبت بالا و بارندگی شدید و مدوام موجب کاهش چشمگیر جمعیت کنه قرمز در باغات مرکبات می گردد. مناسب ترین زمان طغیان جمعیت این آفت در شمال ایران و باغات مرکبات اواسط بهار تا اواسط پاییز می باشد.

خسارت کنه قرمز

کنه یک آفت مکنده محسوب می شود که از شیره بافت سلولی تغذیه می کند. دراثر تغذیه کنه قرمز از برگها ابتدا لکه های کوچک نقره ای زیر برگ ایجاد می شود که در صورت بالا بودن جمعیت آفت این لکه های کوچک نقره ای به هم متصل شده و لکه های بزرگ وپیوسته نقره ای رنگ در برگها ایجاد می شود. تغدیه کنه از برگ موجب از بین رفتن کلرفیل برگ ها و کاهش فتوسنتز در گیاه و نهایتا کاهش رشد گیاه می گردد.  در برخی مواقع در اثر تغذیه کنه، برگها پیچیده و بصورت قاشقی شکل در می آید. طغیان جمعیت کنه و خسارت شدید آن موجب ریزش برگها و خشک شده سرشاخه های جوان و در نهایت ضعف عمومی درخت و کاهش تولید محصول در مرکبات می شود، که تنش آبی و باد های شدید موجب تشدید این خسارت می گردد. تغذیه کنه بر روی میوه باعث لکه های کوچک نقره ای و کوچک شدن و کم آب شدن میوه می گردد و درصورت آلودگی شدید موجب ریزش میوه ها و کاهش کمیت و کیفیت محصول در مرکبات بخصوص لیمو و پرتغال می شود.

نحوه کنترل کنه قرمز

با توجه به این کنه قرمز مرکبات جز آفت درجه یک و مهم در مرکبات شمال کشور محسوب می شود و از سوی دیگر به دلیل اینکه جمعیت این کنه سریعا طغیان کرده و تعداد نسل زیادی در سال دارد انجام اقدامات لازم برای کنترل کنه به محض ظهور و رویت آن بسیار مهم و ضرروی می باشد.

استفاده از شکارگر های طبیعی از جمله کفشدوزک Stethorus و کنه شکارگر A. longisetus به عنوان یک روش بیولوژیک برای کنترل این آفت اخیرا مورد توجه قرار گرفته است. در کنار مزایای استفاده از روش های بیولوژیک مانند عدم آلودگی زیست محیطی و کنترل پایدار آفت، این روش کنترلی به دلیل یکسری محدودیت های مانند سازگاری با شرایط محیط و کنترل کند تر آفت از مقبولیت کمتری در بین باغداران برخوردار می باشد. استفاده از چندین روش کنترلی مانند روش بیولوژیک، بهداشت باغی و کنترل شیمیایی در جهت مدیربت تلفیقی کنترل این آفت امری ضروری می باشد. با توجه به رشد سریع جمعیت کنه قرمز استفاده از سموم کشاورزی برای کنترل آن موثر تر می باشد. باید توجه داشت به دلیل تعداد نسل بالای این آفت در طول فصل احتمال بروز مقامت به سموم کنه کش در کنه قرمز زیاد می باشد، به همین دلیل استفاده متناوب از کنه کش ها با نحوه و جایگاه تاثیر یا کنترلی متفاوت اهمیت ویژه ای دارد.

سمپاشی زمستانه با ترکیب روغن ولک یک درصد، اتیون دو در هزار، کنه کش آپولو یا کلوفنتزین یک در هزار برای کنترل این آفت تاثیر چشمگیری دارد. در فصل بهار استفاده از صابون محلول پاشی به فاصله زمانی یک ماه قبل از ظهور آفت برای کاهش جمعیت این کنه بسیار موثر می باشد. هنگام ظهور و رویت کنه قرمز و در صورت طغیان آفت، سمپاشی متناوب با کنه کش های مانند انویدور، فن پروکسی میت، دانیتول، نیسورون به میزان 0/5 در هزار همراه با صابون محلول پاشی در دو یا سه نوبت تحت نظر گیاهپزشک می تواند بطور موثر جمعیت کنه را کنترل کند.

نتیجه گیری

کنه قرمز مرکبات یکی از افات مهم و اقتصادی باغات مرکبات در شمال ایران می باشد که آلودگی شدید به این آفت موجب ریزش برگ، خشکیدگی سرشاخه های جوان، ضعف عمومی درخت، کوچکی و کم آبی میوه و ریزش میوه و در کل کاهش کمیت و کیفیت محصول می گردد. با توجه به تعداد نسل زیاد و رشد سریع جمعیت کنه قرمز کنترل سریع و به موقع این آفت بسیار مهم می باشد. در حال حاضر کنه کش های متناوب مانند انویدور، اورتوس، آپولو، نیسورون (خاصیت تخم کشی)، اومایت، دانتیتول برای کنترل موثر این آفت مورد استفاده قرار می گیرد.

✅ مقالاتی که شاید مایل به خواندن آنها باشید:

🔗 علت بدشکلی هندوانه

🔗 ۹ دلیل گل ندادن درختان میوه + راه حل

🔗 بهترین ارقام بذر گوجه فرنگی

✅ بازدیدهایی که داشتیم:

🔗 بازدید و مشاوره گلخانه زینتی در تهران-شهریار (روستای رزکان)

🔗 بازدید و مشاوره باغ مادری گردو در کوهین استان قزوین

🔗 بازدید گیاهپزشکی باغ گردو منطقه محمد شهر 

📌 سوالات متدوال شما+پاسخ 📌