نقش خاک و کود در ایجاد بیماری های فیزیولوژیک گیاهان
مقدمه
گیاهان می توانند توسط عوامل زنده مانند قارچ ها، باکتری ها، ویروس ها و نماتدها آسیب ببینند. آنها همچنین می توانند توسط عوامل غیر زنده نیز آسیب ببینند و این عوامل باعث مشکلاتی می شوند که در مجموع می توان آنها را “بیماری های غیر زنده” یا “اختلالات غیر زنده” نامید و ما این عوامل را اختلالات غیرزیستی یا (فیزیولوژیک) می نامیم. خصوصیات نامطلوب خاک، عدم تعادل در حاصلخیزی، شدت رطوبت، درجه حرارت بالا، سمیت مواد شیمیایی، صدمات مکانیکی و سایر مشکلات نمونه هایی از اختلالات غیرزیستی هستند که می تواند باعث کاهش رشد گیاه و حتی از بین بردن گیاهان شود. علاوه بر این، بسیاری از این اختلالات غیر زنده می توانند گیاهان را مستعد بیماری های ناشی از میکروب ها کنند. بیماری های گیاهی و غیر زنده را می توان با بیماری های عفونی و غیر عفونی انسان مقایسه کرد. در انسان، ویروس آنفولانزا و یک باکتری باعث بیماری های عفونی می شود و از فردی به فرد دیگر انتقال می یابد. در مقابل، اختلالات غیر عفونی (غیر زنده) در انسان شامل شرایطی است که از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود یا توسط عامل عفونی ایجاد نمی شود. به عنوان مثال، کمبود ویتامین A می تواند باعث کوری شود، کلسترول بیش از حد در رژیم غذایی می تواند بسیاری از مشکلات سلامتی را ایجاد کند و یا قرار گرفتن در معرض جیوه یا سرب سمی است.اختلالات غیرزیستی در گیاهان بسیار شایع است. طبق تجربه ما، حدود نیمی از نمونه های گیاهی که به کلینیک گیاهپزشکی برای تشخیص می رسند دارای اختلالات غیرزیستی هستند. درک کامل اختلالات غیرزیستی برای درک کامل سلامت گیاه بسیار مهم است.ما در این مقاله تعدادی از اختلالات غیرزیستی رایج در گیاهان را برای شما ارائه می دهیم. بخاطر داشته باشید که مشکلات متعدد غیرزنده ای ممکن است در بین بردن گیاهان نقش داشته باشد، که اغلب با بیماری های دیگر همزمان اتفاق می افتند.
لوله شدن برگ های گوجه یک اختلال فیزیولوژیک است
نقش ساختار خاک در تنش های فیزیولوژیک
ساختار خاک توانایی خاک در نگهداری آب، مواد مغذی و اکسیژن را تعیین می کند و آنها را در دسترس گیاهان قرار می دهد. متداول ترین مسئله مربوط به ساختار خاک، تراکم است که منجر به فضای ناکافی برای رشد ریشه می شود. خاک های رسی، با اندازه ذرات کوچکتر، به طور طبیعی فضای منافذی کمتری دارند و در معرض فشرده شدن شدید قرار دارند. تراکم می تواند از منابع مختلفی از جمله تردد به ویژه تجهیزات سنگین کشاورزی تأثیر باران، عملیات شخم زدن ( گاوآهن) رخ دهد. کاهش در دسترس بودن آب نتیجه آشکار تراکم است زیرا رواناب بیشتر در یک خاک فشرده رخ می دهد و فضای منافذ موجود برای نگهداری آب محدود است. با این حال، در دسترس بودن کم اکسیژن برای تنفس ریشه نیز می تواند نتیجه جدی فشرده شدن منافذ خاک باشد. اگرچه برخی از گونه های گیاهی تحمل بیشتری نسبت به عواقب خاک متراکم دارند، اما اگر مشکل جدی باشد، همه گیاهان در خاک های فشرده تحت تأثیر قرار می گیرند. در صورت مشکوک بودن به فشرده بودن خاک، برای بررسی آن زیرین از بیل استفاده کنید. بسیاری از خاکهای فشرده رسهای کوچک کننده و متورم از نوع دو به یک هستند (اسمکتیت ها)، همچنین ترک خوردگی در سطح خاک در دوره های خشک می تواند نشانه تراکم باشد. برعکس، تجمع آب در یک نقطه پس از بارش باران می تواند نشان دهنده کاهش نفوذ ناشی از یک خاک فشرده شده باشد.
پژمردگی بر اثر ساختار نامناسب خاک
pH خاک
pH خاک، اندازه گیری یون H + در محلول خاک است. مقدار بالای فعالیت این یون منجر به شرایط اسیدی خاک می شود، در حالی که فعالیت کم آن باعث غلبه و افزایش OH- می شود و منجر به قلیایی شدن خاک می شود. اگرچه برخی از گونه های گیاهی ترجیح بیشتری برای شرایط خاک اسیدی یا قلیایی دارند، اما به طور کلی که یک محدوده pH اسیدی 6-7 برای رشد گیاه مطلوب در نظر گرفته می شود. pH خاک خارج از این محدوده می تواند تأثیر چشمگیری در حلالیت و در نتیجه در دسترس بودن عناصر غذایی گیاه بگذارد. pH خاک زیر 5/5 به طور کلی منجر به کمبود کلسیم، منیزیم و فسفر و افزایش حلالیت آلومینیوم، آهن و بور می شود. مقادیر بالای این سه ماده غذایی در pH پایین خاک معمول است و می تواند علائم سمیت را در گیاهان ایجاد کند. خاکهایی که سطح pH آنها بالاتر از 8/7 است، دارای مقادیر بالای منگنز، روی و مس، کلسیم و منیزیم هستند و گیاهانی که در این خاک های قلیایی رشد می کنند اغلب علائم کمبود این عناصر غذایی را دارند. در بیشتر موارد، pH پایین خاک را می توان قبل از کاشت با استفاده از کربنات کلسیم (سنگ آهک) به شرایط قلیایی تر تنظیم کرد.
کمبود عناصر عذایی به دلیل اسیدیته نامناسب خاک
اگر pH خاک خیلی قلیایی باشد، از گوگرد می توان برای کاهش pH استفاده کرد. منابع کود نیتروژن (N) نیز به دلیل نقش تبادل یونی در سطح ریشه می تواند بر pH خاک تأثیر بگذارد. فرم های آمونیوم تمایل به کاهش pH خاک دارند در حالی که فرم های نیترات باعث افزایش pH خاک می شوند. به طور مشابه، معمولاً از کود سولفات آمونیوم برای کاهش pH خاک استفاده می شود، به ویژه برای محصولاتی که این شرایط را ترجیح می دهند. عوامل بیماری زای خاک و همچنین گیاهان، محدوده های خاصی از pH را ترجیح می دهند. تغییر منبع نیتروژن کودی می تواند بیماری ناشی از خاک را سرکوب کند زیرا باعث تغییر pH خاک در نزدیکی سطح ریشه شده و به واسطه آن بیماری مهار می شود. اگرچه این استراتژی در برخی شرایط می تواند موفقیت آمیز باشد، اگر تغییر زیادی در pH خاک مورد نظر است، باید آزمایشات خاک انجام شود تا مشخص شود چه مقدار سنگ آهک یا گوگرد باید به کار رود تا به pH مورد نظر برسیم.
این مقاله شما را بیشتر راهنمایی میکند
سمیت و بیشبود عناصر غذایی
در اثر استفاده بیش از حد از کودها، خسارت ناشی از میزان زیاد عناصر مغذی در گیاهان ایجاد می شود. سمیت نیتروژن در شرایط گرم و خشک معمول هست که اغلب در ساقه های نهال های یک ساله رخ می دهد و می تواند با بیماری های شانکر (زخم) اشتباه گرفته شود. به همین علت پیچ خوردن گیاهان گوجه فرنگی برای آنهایی هست که سمیت آمونیوم را تجربه می کنند و ممکن است شبیه علائم ناشی از ویروس ها باشد. سمیت آمونیوم به دلیل کمبود میکروارگانیسم های خاصی که آمونیوم را به نیتریت و سپس به نیترات تبدیل می کنند، در خاک های گلخانه ای مشکل ساز خواهد شد.سمیت ریز مغذی ها در بسیاری از سیستم های تولید معمول اتفاق می افتد. علائم غالباً شامل زردی یا قهوه ای شدن حاشیه برگ یا نوک آن است، اما پوسته پوسته شدن و علائم دیگر می تواند رخ دهد. همانطور که در بالا ذکر شد، بسیاری از سمیت مواد مغذی در اثر pH بیش از حد کم یا زیاد در خاک ایجاد می شوند. سمیت ریز مغذی ها به ویژه در گل کاری گلخانه ای رایج است. به عنوان مثال، سمیت آهن و منیزیم اغلب در محصولات گلخانه ای هنگامی رخ می دهد که محیط رشد دارای pH کم باشد و یا در شرایطی رخ دهند که آب آبیاری یا خاک غلظت قابل توجهی از ریز مغذی ها را داشته باشد.
ترک خوردگی ساقه گوجه فرنگی به دلیل بیش بود عنصر نیتروژن
نتیجه گیری
هر گونه تغییری در شرایط عادی و نرمال زندگی گیاه می تواند اثرات بسیار بزرگی در ظاهر و عملکرد گیاه داشته باشد. این تصور که گیاهان در یک خاک یا رشد می کنند و یا از بین میروند، طبیعتا اشتباه است. ممکن است ادامه زندگی یک گیاه در یک خاک نامناسب امکان پذیر باشد اما در طول این دوره گیاه متحمل تنش های فراوانی شود که بر روی راندمان آن تاثیر منفی داشته باشد. بنا براین با توجه ویژه به شرایط و نیاز های گیاهان می توان از بروز این اختلالات فیزیولوژیک کاست.
