دلتامترین،دسیس،کاربردها، deltamethrin

🔷🔷 مقدمه

این آفتکش با فرمول شیمیایی C₂₂H₁₉Br₂NO₃ از گروه حشره کش های پایروتوئیدی مصنوعی می باشد که براساس پایریترین طبیعی ساخته شده است و می تواند طیف وسیعی از آفات نباتی مکنده و جونده از قبیل شته ها، تریپس ها، سن ها،مگس سفید، شپشک ها، سرخورطومی ها و ملخ ها را کنترل کند. دلتامترین به جهت ویژگی تبخیری کم، پایداری زیادی در برابر نور خورشید داشته و حدود 10 تا 15 روز روی سطوح گیاهی سمپاشی شده ماندگاری موثر دارد. بطور کلی نیمه عمر حشره کش دلتامترین در خاک های زراعی 23 روز بوده و در اثر فعالیت میکرواورگانیسم های موجود درخاک تجزیه می گردد. دلتامترین حشره کشی با خاصیت تماسی-گوارشی بوده و سمیت گوارشی آن برای انسان و پستانداران بالا است ولی برخلاف سموم فسفره به دلیل غیر قابل نفوذ بودن در پوست انسان سمیت پوستی کمی دارد.

🔻🔻🔻🔻🔻

❇️❇️ مکانیسم اثر حشره کش دلتامترين

دلتامترین حشره کشی تماسی-گوارشی می باشد که با تماس مستقیم یا در صورت بلع توسط حشره اثر ضربه ای سریع (knock down) دارد. این سم متعلق به گروه IRAC 3A بوده و با اختلال در عملکرد سیستم عصبی طبیعی آفت موجب فلج شدن حشره و در نهایت مرگ آن می گردد. دلتامترين با افزایش آزادسازی گاما آمينو بوتريک اسيد (GABA) در ناحيه پيش سيناپس موجب اختلال در فرآیند انتقال پيام های عصبی و کاهش حساسيت ناحيه پس سيناپسی به تحريكات عصبی می گردد. علاوه براین دلتامترين جز آفت کش های چربی دوست است که به راحتی جذب لايه كوتيكول حشرات و سطح برگ شده و مقاوم در برابر شسته شدن در اثر باران است.

🔑موارد مصرف حشره کش دلتامترين

حشره کش دلتامترین یا دسیس، آفت کشی موثر با دامنه اثر وسیع روی انواع آفات نباتی مکنده و جونده از قبیل ملخ ها، سن ها، لارو بالپولکداران، سرخرطومی‌ها، شته ها، كنه ها، ملخ ها، كك های آفت گياهی، تريپس ها، شپشک ها، عسلک ها، مگس های سفید گلخانه و پسيل ها بروی انواع محصولات زراعی و باغی از جمله گندم،  پنبه، سبزيجات، يونجه و شبدر، سويا، چغندرقند، درختان ميوه سردسيری و مركبات است. در ایران حشره کش دلتامترین برای کنترل مینوز لکه گرد در درختان میوه سردسیر، پرودنیا چغندر، پوره سن گندم و مگس جالیز خربزه ثبت شده است.

🔑کاربرد دلتامترین در کنترل حشرات خانگی

یکی از کاربرد های موثر سم دلتامترین کنترل و از بین بردن آفاتی خانگی همچون ساس و سوسک است. ساس یکی از حشرات مضرر و بسیار مقاوم خانگی می باشد که سرعت تولید مثل بالایی دارد و از خون انسان و سایر حیوانات پستاندار مانند گاو و گوسفند تغذیه می کند و می تواند موجب بروز حساسیت های پوستی شدید در انسان گردد.

🔑سازگاری و قابلیت اختلاط دلتامترین

از نظر قابلیت اختلاط، دلتامترین با اغلب حشره کش ها سازگار می باشد ولی در مورد اختلاط با قارچ کش ها توصیه می شود که بصورت جداگانه استفاده شود. همچنین این حشره کش خاصیت خورندگی ندارد.

🔑نحوه استفاده دلتامترین

دلتامترین بصورت یک آفتکش مایع در بازار در حجم های مختلف عرضه می گردد. جهت استفاده از این آفت کش با توجه به توصیه گیاهپزشک بسته به نوع محصول و آفت مورد نظر، مقدار تعیین شده از این سم در حجم مشخصی از آب حل و بصورت مه پاشی، کل سطوح گیاه سمپاشی انچام می گیرد. با توجه به اثر تماسی-گوارشی دلتامترین بایستی تمامی سطوح گیاه بصورت یکدست توسط سم پوشیده گردد.

🔑دوره کارنس

دوره کارنس یا فاصله زمانی آخرین سمپاشی تا برداشت محصول در استفاده از این سم 3 روز می باشد.

🔑عوارض جانبی دلتامترين برای انسان، حیوانات و محیط زیست

بطور کلی در استفاده از سموم و آفت کش های نباتی بایستی موارد ایمنی و بهداشتی توسط فرد کاربر از جمله پوشیدن لباس مخصوص، زدن عینک محافظ و ماسک مخصوص سمپاشی و خودداری از خورد و آشامیدن در هنگام سمپاشی، اجتناب از سمپاشی در زمان اوج گرما و ورزش باد رعایت گردد.

دلتامترین مسمومیت پوستی کمی در انسان دارد، ولی تماس آن با پوست می تواند باعث ایجاد احساس، سوزنش، خارشی یا بی حسی در محل تماس گردد که به محض آلودگی بایستی محل تماس با صابون و آب فراوان شسته شود در کل این احساسات معمولاً طی ۴۸ ساعت از بین می روند. دلتامترین در صورت ورود به چشم می تواند تحریک ملایمی ایجاد کند. نفوذ این سم از طریف دهان و بینی موجب بروز علائم مسمومیت نظیر سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم و گرفتگی عضلات می گردد. در صورت مسمویت شدید حتما به پزشک مراجعه کنید. استفاده از دیازپام در هنگام بروز مسمومیت تسکین دهنده سیستم عصبی می شود ولی پادزهر این سم نیست. در صورت تماس سم با چشم سریعا چندین بار با آب فراوان چشم را شست و شو دهید و خوراندن ذغال طبی با آب فراوان در هنگام سم خوردگی برای کاهش شدت مسمومیت توصیه می گردد.

دلتامترین سیمت بالای برای آبزیان، خصوصاً ماهی ها دارد بنابراین هنگام استفاده از این سم در مجاورت آب کاملا احتیاط کرده و از نفوذ این سم در آب های جاری جلوگیری گردد. دلتامترین روی پرندگان سمیت بسیار ناچیز داشته ولی برای زنبور عسل بسیار سمی می باشد از اینرو سمپاش توسط این آفتکش در هنگام گرده افشانی درختان میوه و سایر گیاهان و یا در مجاورت کندو های زنبور عسل اجتناب گردد. بلع، استنشاق یا لمس پوستی این سم توسط حیوانات خانگی مانند سگ ها و گربه ها آنها را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث استفراغ، تهوع، سرگیجه و لرزش عضلات در این حیوانات می گردد.. بروز حساسیت های پوستی در این حیوانات می تواند منجر به گاز گرفتن، خراشیدن یا لیسیده شدن ناحیه پوستی آلوده گردد. درصورت نفوذ این سم درخاک، توسط ذرات خاک جذب شده و محکم به ذرات خاک می چسبد و موجب کاهش آبشویی آن می گردد. نیمه عمر دلتامترین در خاک به  شرایط شیمی خاک، دما، میزان آب و میزان ماده آلی خاک بستگی دارد که در خاک های زراعی تقریبا 23 روز می باشد که به تدریج توسط فعالیت میکروب ها و میکرواورگانیسم های موجود درخاک تجزیه می گردد