دی کلرووس

🔷🔷 مقدمه

این سم یک ترکیب قدیمی بوده و از سال 1961 میلادی به صورت تجاری در دسترس عامه بوده است. این سم در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر به طور گسترده استفاده میشود اما مصرف آن روی محصولات کشاورزی در حال پرورش در اروپا از سال 1988 به دلیل یافت شدن آن در آبها و فاضلاب های شهری و طیف اثر بالای آن ممنوع شده است.

در این مقاله شما را با زیر و بم این سم پرطرفدار آشنا خواهیم کرد.

🔻🔻🔻🔻🔻

🔑دی کلرووس به زبان ساده

دی کلرووس برای اولین بار در سال 1948 سنتز و تولید شد و در سال 1961 مورد استفاده در بازار قرار گرفت . ماده موثره این سم به شکل  2،2-dichlorovinyl dimethyl phosphate بوده و در بازار به صورت 50% با حلال مناسب در دسترس است. این سم خاصیت تماسی، گوارشی، تدخینی و نفوذی داشته و یک آفت کش OP یا با طیف اثر بالا است، به این معنی که انواع مختلفی از حشرات را می کشد. این سم مانند هم خانواده های ارگانوفسفره خود روی اعصاب حشرات اثر گذاشته و آنها را فلج می کنند. همچنین ذکر شده است که این سم در دراز مدت توانایی تغییر و تخریب در ماده ژنتیکی حشرات را نیز دارد.

 این سم حشره کش بر روی شته ها، کرم ها، کنه های تارعنکبوتی، تریپس ها و مگس های سفید در گلخانه ها ، زمین های کشاورزی و باغات موثر است و به عنوان یک حشره کش بهداشتی، حشره ساس را نیز به خوبی کنترل می کند. این حشره کش قدیمی در بسیاری از کشورها مصرف می شود و به خاطر اثر بخشی سریع و دوره کارنس بسیار پایینی که دارد نزد بسیاری از کشاورزان محبوب است.

آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده امریکا (EPA) ارزیابی این سم را برای سرطان زایی و آسیب کبدی در سال 1988 آغاز کرد و در نهایت پیشنهاد لغو استفاده از آن در موارد خاص را در سال 1995 داد. با این حال، در بسیاری از کشورهای توسعه نیافته هنوز به طور گسترده استفاده می شود. Apavap، Vaponite، Vapona و Verdisol نام‌های تجاری DDVP هستند.

🔑خواص شیمیایی

دیکلرووس مایعی بی رنگ با بوی تند است که چگالی آن معادل 1.425 گرم بر سانتی متر مکعب در 25 درجه سانتی گراد (77 درجه فارنهایت) می باشد.نقطه ذوب آن زیر 60- درجه سانتی گراد (76- درجه فارنهایت) و نقطه جوش آن 140 درجه سانتی گراد است (284 درجه فارنهایت) .دیکلرووس در آب به خوبی و کاملا محلول است.

🔑موارد مصرف دی کلرووس

این سم دارای طیف اثر وسیع است ولی در ایران بیشتر برای کنترل انواع شته، تریپس و سفیدبالک استفاده می شود. دوز مصرفی این سم نیم تا 2 لیتر در هزار لیتر آب تعیین شده است و به خاطر خاصیت تبخیری بالایی که دارد نهایتا سه روز بعد از استفاده وارد هوا شده و از سطح گیاه زائل می گردد. بنابراین می تواند سم مناسبی برای کنترل آفات سبزی و صیفی که تازه خوری دارند، باشد.

🔑سمیت حاد و کوتاه مدت دی کلرووس برای حیوانات

دی کلرووس (ددواپ) دارای سمیت حاد متوسط است، LD50 خوراکی این سم در جوندگان از 50 تا 150 میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن حیوان است. LC50 مهار استیل کولین استراز مغز پستانداران بین دی کلرووس و پاراکسون (یعنی متابولیت فعال پاراتیون) مشابه است، مقادیر حاد LD50 برای این عوامل به طور قابل توجهی متفاوت است که تا حدی به دلیل متابولیسم سریعتر و حذف فوری دی کلرووس است.

در خرگوش‌ها، در دوزهای حاد، دیکلرووس باعث تحریک خفیف پوست و چشم خرگوش ها می شود و کشنده نیست.

🔑انسان

استنشاق، لمس یا بلع دی کلرووس می تواند از طریق مهار استیل کولین استراز منجر به سمیت سیستمیک شود. علائم مواجهه حاد با دی کلرووس ممکن است شامل تاری دید، حالت تهوع، سردرد و تنگی نفس باشد.در افرادی که بیماری های ریوی، اختلالات تشنجی، اختلالات کبدی و یا سابقه تماس با مهار کننده های استیل کولین استراز دارند، خطر مواجه با دی کلرووس افزایش می یابد. پاد زهر دیکلرووس آتروپین، 2PAM و آتروپین باپام است.

🔑دوره کارنس و سمیت برای گیاهان

دوره کارنس دی کلرووس برای بسیاری از محصولات 3 روز است. روی بعضی از انواع گل داوودی خاصیت گیاهسوزی داشته و نباید مصرف شود. این سم در گروه بهداشتی بسیار خطرناک IRAC=IB قرار دارد و بایستی با احتیاط مصرف شود.

نکات استفاده از دی کلرووس

سعی کنید این سم را به صورت مخلوط با سموم سیستمیک و با تناوب استفاده کنید تا پدیده مقاومت حشرات به این سم کاهش یابد.

هنگام استفاده حتما از پوشش های ایمنی شامل لباس کار، عینک، دستکش و ماسک تنفسی استفاده کنید.

به هیچ عنوام هنگام سمپاشی سیگار نکشید.

ظرف سم را دور از دسترس کودکان و افراد دچار اختلالات روانی و یا دام نگه دارید.

باقی مانده سم را وارد آبهای زیرزمینی یا فاضلاب نکنید.

قبل از استفاده، آزمون سم را اجرا کنید تا گیاهان شما در سطح وسیع دچار آسیب نشوند.

ظروف سم را بازیافت نکنید.

بعد از سمپاشی حمام کنید و لباس های خود را بشوئید.

درجه حرارت نگهداری این سم بین 10 تا 35 درجه سانتی گراد و به دور از نور مستقیم خورشید می باشد.

🔑نتیجه گیری

سم دی کلرووس به عنوان یک سم قدیمی هنوز در بسیاری از کشورها در حال مصرف است ، شاید خصوصیاتی که باعث بقای این سم در بازار کشاورزی شده، اثر بخشی بالا و دوره کارنس سه روزه آن است. این سم بر علیه انواع آفات مکنده مانند شته، سنک، تریپس و سفید بالک موثر بوده و علاوه بر این یک حشره کش عمومی نیز تلقی می شود و به طور مثال می تواند کرم ها را نیز از بین ببرد. بنابراین استفاده اصولی از این سم در درجه اول اهمیت قرار دارد. پیشنهاد می کنیم تا این سم را فقط در مواردی که گیاهپزشک برای شما توصیه کرده استفاده کنید تا دچار مشکلات احتمالی ناشی از مصرف آن در سیستم کشاورزی خود نشوید.