سبزیجات تازه خوری

?What are the best plants for hydroponic cultivation

🔷🔷 مقدمه

کشت هیدروپونیک یکی از کشت های بسیار محبوب طی سالیان اخیر در بین کشاورزان بوده است. این کشت و زرع دارای خصوصیات بسیار زیادی است که باعث شده طرفداران زیادی در سالیان گذشته پیدا کند. در کشت هیدروپونیک ریشه گیاهان به جای خاک در یک بستر بدون مواد غذایی و بسیار سبک قرار می گیرد و تمام تغذیه گیاهی و مواد مغذی مورد نیاز به صورت دستی و با استفاده از عناصر غذایی مختلف توسط کشاورزان گیاهان داده میشود. یکی از سوالات اساسی که به خصوص در مورد گلخانه داران جدید مطرح است این است که چه گیاه یا گیاهانی برای کشت های هیدروپونیک مناسب تر هستند و راندمان بهتری به جای می گذارند که در این مقاله شما را با زیر و بم انتخاب گیاه مناسب برای کشت هیدروپونیک آشنا خواهیم کرد.

🔷🔷 هیدروپونیک یعنی چه؟

کشت هیدروپونیک یعنی کاشت گیاه و تغذیه آن با استفاده از مواد غذایی به صورت هوشمند و بدون استفاده از بسترهای خاکی شکل. در کشت هیدروپونیک ریشه گیاهان یا مستقیماً با آب در ارتباط است و یا در بسترهایی قرار می‌گیرند که منشأ خاکی ندارد که از جمله این بسترها می توان به کوکوپیت، پرلیت، پشم سنگ و یا هیدروژل ها (سوپر جاذب) اشاره کرد. خصوصیت تمامی کشت های هیدروپونیک آن است که ریشه (لینک مقاله بیماری خطرناک ریشه) به طور مستقیم با آب در ارتباط بوده و بستری که در آن قرار گرفته به صورت کامل فاقد مواد غذایی است.

🔔🔔 در این نوع از کشت ها تمامی عناصر مورد نیاز گیاه بایستی به صورت دستی و مصنوعی به گیاهان داده شود.

🔷🔷 چرا از کشت هیدروپونیک استفاده می شود؟

به زبان ساده می‌توان گفت که کشت های هیدروپونیک فضای کمتری اشغال می کنند، راندمان بسیار بالاتری دارند، هزینه بسیار پایین تری برای کشاورزان دارند و همچنین محصول با کیفیت تری تولید می کنند.  گرچه ممکن است به نظر بیاید که کشت هیدروپونیک دارای هزینه اولیه بیشتری نسبت به کشت های خاکی هستند اما بایستی در نظر داشت که در کشت های هیدروپونیک هزینه انجام شده برای چندین کشت می باشد و از آنجایی که راندمان آبیاری در کشت های هیدروپونیک بسیار بالاتر است به خصوص در مناطقی که امکان کاشت خاکی و آبیاری خاک با حجم بالا وجود ندارد کشت هیدروپونیک تنها گزینه انتخابی کشاورزان می باشد.

🔷🔷 چه گیاهانی را به شکل هیدروپونیک می توان کاشت؟

 از نظر تئوری و علمی همه گیاهان را می توان به شکل هیدروپونیک کاشت کرد اما مسئله‌ای که وجود دارد در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و راندمان تولید محصول در کشت های هیدروپونیک است. برخی از گیاهان به کشت های هیدروپونیک جواب بسیار بهتری می دهند که در ادامه آن ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

🔔 بایستی در نظر داشت که به طور کلی کشت هیدروپونیک نیازمند تخصص بیشتری نسبت به کشت خاکی است است و به خصوص در مورد گیاهانی که تولید گل و میوه می کنند و به هدف برداشت محصول میوه کاشت می شوند این موضوع از اهمیت و تخصص بالاتری نیز برخوردار است. به طور کلی می‌توان گفت که انواع گیاهان علفی و برگی گزینه های بسیار راحت تری برای کشت هیدروپونیک به شمار می آید اما ممکن است توجیه اقتصادی در همه جا نداشته باشد.

گوجه فرنگی 🍅

محبوب ترین گیاهی که به شکل هیدروپونیک کاشت می شود گوجه فرنگی است. گوجه فرنگی گیاهی آب دوست و با نیاز غذایی بالا است که در کشت های هیدروپونیک به راحتی می توان نیازهای آن را تامین نمود. بنابراین اولین گزینه از نظر اقتصادی برای کشت هیدروپونیک گوجه فرنگی است.

انواع فلفل 🌶️🌶️

انواع فلفل به خصوص فلفل دلمه‌ای مورد بسیار مناسبی برای کشت به شکل هیدروپونیک هستند. فلفل همانند گوجه فرنگی (لینک مشاهده بهترین ارقام گوجه فرنگی) در کشت های هیدروپونیک محصول بسیار خوبی تولید کرده و از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.

خیار

سومین صیفی که به شکل هیدروپونیک می توان کاشت خیار درختی (علت بد شکلی خیار رو در این مقاله ببین) است. خیار همانند گوجه فرنگی آب زیادی می خواهد و ممکن است در تمامی مناطق به شکل خاکی نتوان آن را کاشت اما در کشت هیدروپونیک به راحتی می توان از آن استفاده نمود.

توت فرنگی 🍓

توت فرنگی جزو گیاهانی است که در مناطق و زمان بسیار محدودی از ایران به شکل خاکی و در فضای باز کاشته می شود. بنابراین می‌توان این گیاه را به راحتی در بستر های هیدروپونیک و در گلخانه کاشت کرد. میزان تولید محصول توت فرنگی به شکل هیدروپونیک به شکل چشمگیری بالاتر از کشت های خاکی است و همچنین کیفیت آنها نیز بسیار بیشتر و بهتر است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در اغلب مناطق ایران کشت توت فرنگی خارج از فصل می‌تواند به شکل هیدروپونیک در گلخانه ها انجام شود.

کاهو و کلم 

گیاهان برگی انواع بسیار گوناگونی وجود دارد که به شکل تازه خوری و یا تزیینی استفاده می گردد. انواع کاهو و کلم شامل کاهو پیچ، کاهو فرانسوی، کلم بروکسل ،سوئیس چارد و …  از جمله گزینه‌هایی هستند که می‌تواند به شکل هیدروپونیک کاشته شوند. در بسیاری از موارد کاشت این دسته از محصولات نیازمند بستر کاشت هم نیست و می توان آنها را به شکل بدون بستر یا تحت سیستم NFT نیزکاشت کرد.

سبزیجات تازه خوری 

انواع اسفناج، ریحان، شاهی و گشنیز به راحتی توسط کشت های هیدروپونیک قابل تولید است البته باید توجه داشت که معمولاً کشت این دسته از محصولات توجیه اقتصادی چندانی در گلخانه های هیدروپونیک ندارد مگر در مورد ارقام خاص و تزئینی.

❌❌ مواردی که بایستی در کشت های هیدروپونیک مورد توجه قرار داد

مطمئنا انتخاب گیاه برای کشت هیدروپونیک آخرین مرحله انجام این کار است. فاکتور های بسیار زیادی وجود دارد که قبل از انتخاب گیاه بایستی با آنها توجه کنید تا در کشت هیدروپونیک خود موفق بوده و سود خوبی نیز کسب کنید. از جمله این موارد می‌توان به شرایط سازه گلخانه و امکانات موجود در آن اشاره کرد. اگر سازه شما مناسب برای کشت هیدروپونیک نباشد (مثلا سقف کوتاهی داشته باشد و یا دارای سیستم گرمایش و سرمایش قوی نباشد) احتمالاً در کشت هر محصولی با مشکل مواجه خواهید بود.

مورد دوم امکان سنجی ناحیه ای است که در آن کشت و کار را انجام می دهید. مطمئناً کشت توت فرنگی و یا گوجه فرنگی در مکان هایی که دارای زمستان سخت و طولانی و یا تابستانهای بسیار گرم هستند توجیه اقتصادی ندارد.

توجه به بازار نیز از اهمیت بالایی برخوردار است شما بایستی کشت هیدروپونیک خود را زمانی انجام دهید که محصول شما به بالاترین قیمت در بازار فروخته شود در غیر این صورت حتی اگر بهترین گیاه را هم انتخاب کنید سودی عاید شما نخواهد شد.

🔆🔆 توجه به شرایط نگهداری و تغذیه گیاهان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شما به عنوان یک گلخانه دار بایستی ضمن تسلط به تغذیه گیاهی که می کارید نسبت به آفات و بیماری های آن اطلاع کافی داشته باشید و آنها را مدیریت کنید.

جمع بندی

همانطور که گفتیم اغلب گیاهان قابلیت کشت به شکل هیدروپونیک را دارد و خوشبختانه از این نظر شما محدودیتی در کشت گیاهان به شیوه هیدروپونیک ندارید اما مسئله ای که از همه مهمتر است، توجیه پذیری کشت این محصولات از منظر اقتصادی است. تجربه تیم مرسین کشت مشخص کرده است که کشت صیفی جاتی مانند گوجه فرنگی، فلفل و و خیار برای افرادی که به تازگی شروع به کشت هیدروپونیک در گلخانه کرده اند بسیار مناسب و ایده آل است و ضمن عایدی مناسبی که بعد از برداشت محصول به آنها می دهد می‌تواند آنها را با مشکلات این دسته از کشت ها نیز آشنا کند. پیشنهاد ما در مرحله دوم کاشت سبزیجات برگی مانند کاهو و انواع کلم است، کاشت توت فرنگی به روش هیدروپونیک نیز یکی از از کشت های مرسوم و درآمدزا است که البته نسبت به سایر مواردی که ذکر شد از دردسر های بیشتری برخوردار است. توجه به این نکته ضروری است که برای انجام هر طرح کشاورزی ابتدا بایستی آن طرح امکان سنجی و مطالعه شود بنابراین پیشنهاد می کنیم تا چشم بسته به سراغ غول تولید محصولات گلخانه ای نروید و حتماً قبل از انجام هر کاری با متخصصین این حوزه مشورت کنید. مرسین کشت آمادگی دارد تا این امکان سنجی را برای شما انجام داده و مشاوره کامل و جامع کشت هیدروپونیک شما را به عهده بگیرد.