سبزیجات خانگی

🔷🔷 مقدمه

سبزیجات از جمله محصولات کشاورزی محبوب و پرمصرف در سفره ایرانیان محسوب می شود و علاوه بر آن کشت سبزیجات بصورت باغچه ای و حتی در سطح تجاری لذت خاصی دارد. بخش بیشتری از سبزیجات تولید شده بخصوص سبزیجات برگی بصورت تازه خوری و بخشی دیگر برای تولید محصولات فرآوری شده بصورت خانگی و صنعتی مانند ترشیجات مورد استفاده قرار می گیرد. تولید سبزیجات با کیفیت نیز مانند سایر محصولات کشاورزی نیازمند رعایت اصول کشاورزی مانند آماده کردن بستر کشت مناسب، استفاده از بذور با کیفیت، کوددهی اصولی، آبیاری مناسب و کنترل آفات و بیماریهای گیاهی مرتبط می باشد. موضوع مورد بحث ما در این مقاله استفاده از کود های مناسب برای رشد و تولید سبزیجات می باشد.

برای آشنایی با کود های مناسب برای رشد سبزیجات تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

🔻🔻🔻🔻🔻

🔑اولین قدم؛ شناخت عناصر غذایی مورد نیاز

سبزیجات نیز مانند سایر گیاهان برای فرآیند های مختلف رشد و نمو نیاز به عناصر غذایی دارند. سه عنصر اصلی غذایی مورد نیاز سبزیجات مانند سایر گیاهان نیتروژن، فسفر و پتاسیم می باشد. نیتروژن نقش کلیدی در رشد رویشی گیاه، تولید پروتئین ها و آنزیم ها، تولید کلروفیل و سبزی گیاهان دارد. عنصر فسفر در ریشه دهی، افزایش حجم ریشه، تولید گل و میوه نقش مهمی دارد. پتاسیم نیز نقش کلیدی در تولید و رسیدگی میوه، تنظیم متابولیسم های گیاه و افزایش مقاومت گیاه در برابر شرایط نامساعد محیطی و آفات و بیماریهای گیاهی دارد. علاوه بر این سه عنصر عناصر دیگری مانند گوگرد، آهن، روی، بر، کلسیم، مولیبدن، مس، منگنز و منیزیم نیز در رشد و نمو گیاه دخیل می باشند. برای تامین مناسب این عناصر غذایی در مراحل مختلف رشد سبزیجات لازم است که از کود های مناسب کشاورزی در بردارنده این عناصر بصورت اصولی استفاده گردد.

🔑آماده سازی بستر کشت

در صورت که سطح کشت سبزیجات بصورت وسیع و تجاری می باشد توصیه می شود که از خاک مزرعه مورد نظر حتما آزمایش خاک صورت گیرد تا با مشخص شدن پارامترهای مختلف و درصد عناصر غذایی موجود در خاک از برنامه کودی متناسب با شرایط خاک جهت کشت سبزیجات استفاده گردد. درصورت کشت سبزیجات بصورت باغچه جهت آماده سازی بستر کشت، بایستی خاک بستر سبک باشد. برای سبک سازی خاک می توانید از کود دامی کاملا پوسیده و فراوری شده با گوگرد و یا از ورمی کمپوست استفاده کنید. بایستی توجه داشته باشید که کود دامی مورد استفاده کاملا پوسیده باشد، زیرا کود دامی تازه یا نیمه تازه موجب ظهور علف های هرز مانند علف هرز سس و پوسیدگی ریشه سبزیجات می گردد. توصیه می شود همراه با کود دامی پوسیده از کود های چالکودی مانند کود گرانول 7-4-7 و یا کود گرانول هیومیک 5-5-5 استفاده کنید. در مرحله کشت بذور سبزیجات حتما از بذور استاندارد و تیمار شده با قارچکش استفاده کنید. بعد از کشت بذور سبزیجات تا زمان رشد مناسب و استقرار کامل سبزیجات از کود دهی بذور تازه رشد کرده خوداری کنید.

🔑نیاز کودی سبزیجات

بسته به نوع سبزیجات و دوره رشد آنها می تواند متفاوت باشد برای مثال در سبزیجات برگی مانند تره، شاهی، اسفناج و کاهو برای افزایش رشد و تولید برگ های در طول دوره کشت بیشتر از کود ازت دار استفاده می شود در حالی که در سبزیجاتی مانند هویج و تربچه در طول دوره رشد بیشتر بر استفاده از کود های فسفر بالا تاکید می گردد. اغلب کشاورزان و سبزی کارها از فرم های مختلف کودهای NPK بخصوص فرم 20-20-20 در مراحل مختلف رشدی سبزیجات استفاده می کنند. بطور کلی به جهت رشد سریع و برداشت و یا چین مداوم سبزیجات نیاز کودهی سبزیجات برای داشتن رشد مناسب بیشتر می باشد.

🔑مراحل اولیه رشد (ریشه دهی)

در مراحل اولیه رشد سبزیجات برای رشد بهتر ریشه و افزایش حجم آن بخصوص در سبزیجات که در طول دوره کشت چندین بار چیده می شوند مانند تره، جعفری و کشنیز بهتر است از کود های فسفر بالا مانند 10-52-10 همراه با اسید هیومیک در آب آبیاری استفاده گردد. باید توجه داشت باشید بهترین زمان برای کودهی سبزیجات هنگام صبح یا عصر می باشد و کودهی در گرما ظهر می تواند موجب افزایش گیاهسوزی در سبزیجات گردد.

🔑مرحله رشد رویشی

بعد از مرحله ریشه دهی سبزیجات، برای افزایش رشد رویشی و افزایش تعداد برگ ها و افزایش سبزینگی برگ ها توصیه می شود از کود های ازت بالا مانند 0-0-30، 10-10-30 همراه با با کود های ریز مغذی بخصوص کود کلاته آهن در آبیاری و محلولپاشی مورد استفاده قرار گیرد. بطور کلی بایستی توجه داشت که در کشت سبزیجات نباید از کود های ازت بالا بصورت بی رویه استفاده نمود زیرا که تجمع نیترات در بافت گیاه سبزیجات در اثر استفاده بی رویه از کود های ازت بالا سریعتر و بیشتر صورت می گیرد و این نیترات بالای تجمع یافته در سبزیجات می تواند موجب بروز مشکلات سلامتی در مصرف کننده ها گردد.

🔑ادامه دوره رشد

در ادامه دوره رشد سبزیجات و اینکه اغلب سبزیجات بصورت چند چین می باشند برای افزایش رشد سبزیجات و افزایش تعداد چین ها از کود سه بیست همراه با هیومیک اسید در آب آبیاری استفاده کنید. در مورد سبزیجات ریشه ای مانند هویج، شلفم، تربچه و ترب بیشتر از کود های فسفر بالا همراه با هیومیک اسید یا فولویک اسید در آبیاری استفاده شود. در سبزیجات ریشه ای قبل از برداشت محصول برای افزایش کیفیت و اندازه غده ها توصیه می شود در آخرین کود دهی از کود پتاس بالا مانند 36-12-12 در آبیاری استفاده گردد. در مناطقی آب و هوایی گرمتر دارند که در شرایط دمای بالا هوا در تابستان از کود آمینو اسید و فسفیت پتاسیم برای افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش گرمایی استفاده کنید. برای تامین سایر عناصر ریز مغذی مانند کلسیم و روی در طول دروه رشد حتما 2 تا 3 مرحله از کود های میکروسولفات در آبیاری یا از میکروکمپکس کلاته بصورت محلول پاشی استفاده کنید. همچنین علاوه بر این در کنار کود های NPK می توانید از کود های آلی مانند کود مرغی مایع یا کود ماهی مایع (جایگزین کود ازت بالا) در کشت سبزیجات استفاده کنید.

🔑جمع بندی

همانطور که اشاره شد سبزیجات از جمله محصولات کشاورزی پر مصرف و محبوب می باشد. سبزیجات نیز مانند سایر گیاهان برای رشد و نمو خود نیاز به عناصر غذایی دارند از اینرو برای تامین این عناصر در کشت سبزیجات بایستی از کود های مناسب استفاده نمود. اغلب سبزی کارها از فرم های مختلف کود NPK برای کود دهی استفاده می کنند که نوع کودها بسته به نوع گیاه سبزی و مرحله رشد آنها متفاوت می باشد. پیشنهاد می‌کنیم تا چنانچه سوالی در مورد این مقاله و یا نیاز به مشاوره دارین با گیاه پزشکان ما به صورت مستقیم از طریق این فرم در تماس باشید.