محلول پاشی فولیک اسید

🔷🔷 مقدمه

بطور کلی در خاک های مرغوب کشاورزی تقریبا 2 درصد از لایه سطحی خاک از مواد آلی تشکیل می گردد در حالی در اغلب مناطق ایران خاک های زراعی از نظر مواد آلی فقیر بوده و درصد مواد آلی در آن کمتر از 1 درصد می باشد. در سالیان گذشته سوزاندن بقایای گیاهی موجب کاهش روز افزون مواد آلی در خاکهای زراعی ایران شده است که در چندین سال گذشته با توصیه ها و هشدار های داده شده این روند تا حدودی کاهش یافته است. متاسفانه در سال های اخیر استفاده بی رویه از کود های شیمیایی موجب برهم خوردن توازن عناصر غذایی در خاک و تخریب ساختار خاک و کاهش مواد آلی در خاک شده است که موجب بروز یکسری مشکلات زیست محیطی گردیده است.

🔻🔻🔻🔻🔻

همانطور که اشاره شد خاک های زراعی ایران سطوح حداقلی از مواد آلی بصورت هوموس دارا می باشد که این فقر مواد آلی در خاک موجب کاهش حاصلخیزی خاک، تخریب ساختمان خاک، فرسایش و متراکم شدن خاک می گردد. از اینرو استفاده از مواد آلی و افزودن آن به خاک، اولین و عمومی ترین روش برای احیا خاک و افزایش حاصلخیزی خاک جهت تولید محصولات کشاورزی با کیفیت و کمیت قابل قبول می باشد. افزودن مواد آلی در خاک علاوه بر تامین بخشی از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه موجب افزایش فعالیت میکروبی خاک و در نتیجه بهبودی شرایط فیزیکوشیمیایی خاک مانند وزن مخصوص ظاهری خاک، تعدیل اسیدیته خاک، کاهش شوری خاک، هدایت هیدرولیکی خاک، ظرفیت نگهداری رطوبت خاک و مقاومت در برابر فرسایش آبی و بادی می گردد. 

✅ اسید فولویک

اسید فولولیک بصورت اسید آلی حلقوی و آلیفاتیک می باشد که دارای تعداد زیادی گروه کربوکسیل و هیدروکسیل می باشد از اینرو از لحاظ شیمیایی از هیومیک اسید فعالتر و ظرفیت تبادل کاتیونی بالاتر از هیومیک اسید دارد. فولویک اسید از نظر وزن مولکولی کوچکتر از هیومیک اسید می باشد و در تمامی شرایط اسیدیته (بازی، خنثی و اسیدی) در آب حل می شود در حالی که هیومیک اسید در شرایط قلیایی در آب حل می گردد.

فولویک اسید از نظر ظاهری یا محصول کودی بصورت پودر زرد تا قهوه ای رنگ می باشد که یک اسید آلی می باشد که می توان به عنوان یک الکترولیت آلی قوی عمل کند. این ویژگی موجب شده که استفاده از فولویک اسید منجر به تجزیه سریع سم ها و کاهش خطرات زیست محیطی بقایای این سموم در محیط می گردد. همانطور که اشاره شد فولویک اسید وزن مولکولی کمتری نسبت به هیومیک دارد از اینرو فولویک اسید به راحتی از طریق برگ گیاهان قابل جذب باشد و می توان آن را علاوه بر آبیاری بصورت محلولپاشی نیز استفاده نمود.

✅ فواید فولویک اسید

فولویک اسید عامل کلاته کننده قوی می باشد که موجب افزایش جذب عناصر غذایی بخصوص عناصر فلزی مانند روی، منگنز و آهن در گیاه می گردد و به دلیل نفوذ پذیری سریع آن از دیواره سلولی موجب افزایش کارایی جذب عناصر غذایی بصورت محلول پاشی می گردد. فولویک اسید نقش مستقیمی در برخی از فرایند های زیستی گیاه مانند تولید آمینو اسید و پروتئین ها دارد و همچنین موجب تحریک و افزایش تقسیم سلولی، طویل شدن سلول ها، افزایش فعالیت آنزیم ها و افزایش سنتز کلرفیل می گردد، که هر کدام در فرایند های فیزیولوژیکی متنوعی دخیل می باشند و در نهایت می تواند تاثیر چشمگیری در رشد و نمو گیاه و در نهایت افزایش کمیت و کیفیت محصولات گیاهی داشته باشد.

استفاده از فولویک اسید در آبیاری موجب افزایش جذب فسفر و ازت در خاک شده که همراه با تحریک به ریشه زایی موجب افزایش حجم ریشه گیاه می گردد. محلول پاشی فولویک اسید به دلیل افزایش جذب اکسیژن در برگ ها موجب بهبودی رشد رویشی گیاه و افزایش طول رشد گیاه می گردد که درنهایت منجر به تاخیر در فرایند پیر شده گیاه می شود. اسید فولویک با تحریک سنتز کلرفیل و تاثیر در افزایش جذب نور خورشید موجب افزایش راندمان فتوسنتز بخصوص در روز های ابری متوالی می گردد.

فولولویک اسید با افزایش ذخیره آب و رطوبت در گیاه موجب ارتقا سطوح بریکس در گیاه شده در نتیجه گیاه در تنش های کم آبی مقاوم تر و دیرتر پژمرده می گردد. همچنین استفاده از فولویک اسید در زمان برودت هوا موجب افزایش مقاومت گیاه در برابر سرما زدگی می شود. از سوی دیگر استفاده از فولویک اسید به همراه سیلیس در روز های گرم تابستان موجب افزایش مقاومت گیاه در برابر گرمازدگی و آفتاب سوختگی می شود.

فولویک اسید در مقایسه با هیومیک اسید کاربردی تر و عملکرد بالاتری دارد. فولویک اسید برخلاف هیومیک اسید می توان بصورت محلول پاشی همراه با سایر کود ها مورد استفاده قرار گیرد که موجب افزایش جذب سریع این عناصر از طریق برگ و تاثیر آنی آن ها خواهد شد.

فولویک اسید برخلاف هیومیک اسید در تمامی دامنه اسیدیته محلول می باشد و اسیدیته (ph) محدودیتی در استفاده از فولویک اسید ایجاد نمی کند. فولویک اسید با اغلب کود ها و سموم پیاهی قابلیت اختلاط دارد و به راحتی می تواند با ترکیبات سولفاته ترکیب شده و به عنوان یک کلاته کننده برای عناصر این نوع کود ها عمل کند. فولویک اسید برخلاف هیومیک اسید می تواند با نیترات کلسیم ترکیب شود و عنصر کلسیم موجود در این کود را کلاته کند. فولویک اسید برخلاف هیومیک اسید می تواند با تمامی کود های فسفاته مانند اسید فسفریک محلول بصورت ترکیبی استفاده نمود. 

نحوه و مقدار مصرف فولویک اسید

فولویک اسید را می توان در تمامی فصول سال برای تمامی گیاهان اعم از محصولات زراعی، درختان میوه، صیفی و سبزیجات و گیاهان زینتی به دو صورت محلول پاشی و یا آبیاری با ترکیب با سایر کود ها یا تنهای استفاده نمود. اما در برخی از محصولات استفاده از فولویک اسید در دوره خاصی از رشد بیشتر مورد توجه می باشد برای مثال استفاده از فولویک اسید بصورت بذر مال همراه با عنصر روی در کشت غلات مانند گندم موجب افزایش جوانه زنی بذر  و ایجاد گیاهچه های قوی می گردد. محلول پاشی فولویک اسید همراه با کود پتاس بالا مایع در زمان خوشه دهی غلات موجب افزایش تعداد دانه و پر شدن بهتر غلاف و افزایش کیفیت دانه های غلات می گردد. محلول پاشی فولویک اسید همراه با کود پتاس بالا در زمان خوشه دهی پسته موجب افزایش و پر شدن مغز پسته می گردد. محلول پاشی فولویک اسید همراه با کود فروت ست در گلخانه ها خیار و گوجه قبل از گلدهی موجب افزایش گلدهی و تشکیل میوه می گردد. باید توجه داشت مقدار فولویک اسید بصورت محلول پاشی بسته به دوره رشد و یا سن گیاه 0.5 تا 1 کیلو در هزار لیتر آب و در آبیاری به مقدار 3 تا 5 کیلو در هکتار می باشد.

کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی رابطه تنگاتنگی با حاصلخیزی خاک دارد. مواد آلی خاک یکی از عوامل مهم در حاصلخیزی خاک می باشد. متاسفانه خاک های زراعی ایران از نظر دارابودن مواد آلی فقیر می باشد از اینرو توجه به استفاده از مواد آلی در خاک برای افزایش حاصلخیزی خاک امری ضروری می باشد. فولویک اسید و هیومیک اسید از جمله مواد آلی بسیار کارآمد و مفید می باشد که استفاده از این نوع مواد آلی مزایایی بسیاری برای کشاورزی به همراه دارد.