کود فسفیت

🔷🔷 مقدمه

دنیای کشاورزی هر روز گسترده تر شده و با پیشرفت تکنولوژی و علم، موارد جدیدی به این دنیای بزرگ اضافه می شوند. ترکیبات کودی جدیدی نیز طی سالیان اخیر به این حوزه معرفی شده اند که ترکیب فسفیت پتاسیم یکی از آنها است. این ترکیب جادویی یک کود-سم محسوب شده و علاوه بر خواص تغذیه ای خود، می تواند سبب کاهش هجوم بیمارگرهای مختلف به گیاهان نیز بشود که در این مقاله شما را با زیر و بم این کود خارق العاده آشنا خواهیم کرد.

 🔻🔻🔻🔻🔻

🔑فسفیت پتاسیم چیست؟

فسفیت پتاسیم یک ترکیب شیمیایی تشکیل شده از چهار عنصر هیدروژن، فسفر، پتاسیم و اکسیژن است که از بین این عناصر، فسفر و پتاسیم نقش تغذیه ای و محافظتی مهمی برای گیاه ایفا می کنند. فرمول شیمیایی این مولکول به شکل KH2PO3 است. این ترکیب شیمیایی به شکل دانه های ریز کریستالی و به رنگ سفید می باشد. این ترکیب به شکل عجیبی تامین کننده عنصر پتاسیم بوده اما به دلیل بار منفی و آنیونی خود، فسفر یعنی فرم فسفیتی آن، نمیتواند نیاز فسفر گیاه را تامین کند. در واقع یون فسفیت عملکردهای شگرف دیگری دارد که در ادامه آن ها را خواهید شناخت.

🔑فرق فسفیت پتاسیم و فسفات پتاسیم چیست؟

از نظر شیمیایی این دو مولکول فقط در یک عنصر اکسیژن متفاوت هستند و فسفات پتاسیم دارای یک عنصر اکسیژن بیشتر نسبت به فسفیت پتاسیم است. اما همین تغییر به ظاهر کوچک اثرات بسیار بزرگی و تفاوت های چشمگیری روی این دو مولکول ایجاد کرده است. از دیدگاه کشاورزی فسفات پتاسیم یک کود حاوی فسفر و پتاسیم محسوب شده ولی فسفیت پتاسیم یک کود-سم است که خواص قارچکشی دارد و تا حدودی می تواند نیاز گیاه به عنصر پتاسیم را هم تامین کند. این دو مولکول از جهاتی ضد هم هستند و مصرف بیش از حد یکی باعث کاهش جذب دیگری در گیاه می شود.

🔑موارد مصرف فسفیت پتاسیم در کشاورزی

فسفیت پتاسیم یک ترکیب دوگانه است که هم خواص تغذیه ای داشته و هم دارای یون فسفیت است. فسفیت یک مولکول دارای بار منفی است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم اثر قارچکشی واضح دارد. عنصر پتاسیم نیز نقش تغذیه ای داشته و نقش مهمی در گل انگیزی، باردهی، درشتی میوه ها و تبادلات سلولی دارد. این خاصیت دو گانه است که فسفیت پتاسیم را تبدیل به یک کود-سم کرده است.

🔷 خاصیت قارچکشی فسفیت پتاسیم به چه علت است؟

فسفیت پتاسیم در مواجهه با بیماری های قارچی عملکرد دو گانه از خود به جای می گذارد. این مولکول یا بهتر بگوئیم “یون” می تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم باعث کاهش بیماری های قارچی شود.

در حالت مستقیم این یون ها باعث فسفره شدن قارچ ها و ممانعت از جوانه زنی و مرگ آنها می شود. یعنی یون های فسفیت با تغییر ساختاری و ژنتیکی در قارچها، باعث می شوند تا قارچ هایی که روی گیاه مستقر شده اند، رشد نکرده و یا رشد بسیار محدودی داشته باشند.

در حالت غیر مستقیم یون های فسفیت راه ماجراجویانه ای را طی می کنند. این یون ها به محض تماس با غشای سلول از آن عبور کرده و وارد هسته سلول می شوند و در آنجا سیگنال هایی روی ژنوم ایجاد میکنند و سلول گیاه را وادار به تولید مواد ضد قارچی مانند فایتوالکسین ها، پلی ساکارید ها و پی آر پروتئین ها می کنند. مجموعه این مواد ضدقارچی به قارچ ها حمله ور شده و آنها را از بین می برند. در واقع به زبان ساده می توان گفت که یون فسفیت باعث تحریک سلول گیاه و آماده باش دادن به آن برای مقابله با بیماری های قارچی می شود.

از طرف دیگر خود عنصر پتاسیم هم نقش بسیار مهمی در در کاهش بیماری های قارچی دارد. پتاسیم ساخت قند و پروتئین را تضمین و حرکت شیره گیاهی داخل آوندها را بهبود می بخشد که هر دوی این عوامل سبب کاهش احتمال درگیری با قارچ های بیمارگر گیاهی می شود.

نحوه و میزان استفاده از فسفیت پتاسیم

این محصول هم به صورت محلولپاشی و هم کود آبیاری قابلیت استفاده دارد. این کود-سم یک ترکیب فعال و سیستمیک است که به سرعت در تمام سطح گیاه پخش می شود. بنابراین چندان تفاوتی در نحوه مصرف آن نیست. اما توصیه می شود که در مواجهه با بیماری های آوندی و ریشه ای به شکل آبیاری و به میزان 5 تا 8 لیتر در هکتار استفاده شود. چنانچه آلودگی در اندام های هوایی است و یا نیاز به پیشگیری از بیماری ها داشتید می توانید این محصول را به میزان دو تا سه در هزار محلولپاشی نمائید.

آیا فسفیت پتاسیم دوره کارنس دارد؟

توجه کنید که فسفیت پتاسیم ذاتا یک سم شیمیایی نیست و دوره کارنس برای آفت کش ها توسعه یافته و تعریف شده است. فسفیت پتاسیم بدون دوره کارنس بوده و تنها با شستشوی سطحی اندام گیاهی، از روی گیاه برداشته می شود. لذا از این نظر مشکل سلامتی و بهداشتی برای انسان ندارند.

نکات استفاده از فسفیت پتاسیم

بهتر است در استفاده از این محصول حد تعادل را حفظ کنید، چرا که فرم قابل مصرف فسفر در گیاهان به شکل فسفات است و اگر از فسفیت به میزان زیاد استفاده کنید ممکن است جذب فسفات را در گیاه مختل کرده و علائم کمبود فسفر روی گیاه مشاهده گردد.

سمپاشی این ماده بهتر است در زمانهای خنک و مرطوب روز مانند اوایل صبح یا عصر انجام گردد تا اثربخشی بهتری از آنها شاهد باشید. همچنین سعی کنید تا فسفیت پتاسیم را به تنهایی استفاده کرده و با سایر ترکیبات، به خصوص ترکیبات کلسیمی و یا به شدت قلیایی و اسیدی مخلوط نکنید. این کود-سم با سمومی مانند دیمتوات و دینوکاپ قابل ترکیب نیست و بهتر است با هیومیک اسید، گوگرد، روغن ها و آمونیاک ترکیب نشود.

مانند هر ماده شیمیایی دیگر، مراقبت های ایمنی هنگام مصرف را رعایت کنید. استفاده از ماسک، دستکش و عینک ایمنی هنگام سمپاشی توصیه می شود.

🔑جمع بندی

از بین مواد مختلفی که بر روی گیاهان مصرف می شود، فسفیت پتاسیم یک ترکیب ویژه محسوب می گردد. این کود می تواند علاوه بر خواص تغذیه ای، سبب بهبود شرایط گیاه در مقابل عوامل بیماری زا و حتی تنش های محیطی گوناگون بشود. این ترکیب خاص به عنوان یک کود-سم در دنیای کشاورزی معرفی شده و در سالهای اخیر به شدت مورد توجه و مقبولیت کشاورزان دنیا قرار گرفته است. پیشنهاد میکنیم تا چنانچه نیاز به مشاوره بیشتری در این خصوص دارید به این صفحه (فرم) را تکمیل کنید و وقت مشاوره با گیاهپزشک را رزرو فرمائید. به شما اطمینان می دهیم که با مشاوره از متخصصین ما به بهترین نتیجه ممکن خواهید رسید.