روغن ولک

🔷🔷 مقدمه

حشره کش اتیون یک آفتکش غیرسیستمیک با اثر تماسی – گوارشی می باشد که در دهه 1950 در امریکا تولید و ثبت شده است. این حشره کش قوی را می توان برای کنترل شپشک ها، سپرداران درختان میوه، تریپس، پسیل ها، شته ها، لارو زنجره ها و لارو پروانه ها در محصولات مختلف کشاورزی و همچنین ترکیب اتیون با روغن ولک را می توان جهت سمپاشی زمستانه در باغات میوه به عنوان یک تخم کش قوی استفاده نمود. در این مقاله به طور مفصل درباره این سم توضیح داده شده است.

🔻🔻🔻🔻🔻

🔑نحوه اثر حشره کش اتیون

اتيون یک حشره کش – کنه کش با اثر تماسی – گوارشی می باشد که با مهار آنزيم كولين استراز در فضای پس سیناپسی مانع از تجزیه استیل کولین شده و با فلج کردن حشرات و عدم تحرک انها و در نتیجه کمبود تغذیه و گرسنگی موجب مرگ آفات می گردد.  استيل كولين یک ناقل عصبی است که با تحریک اکسون ها پیام های عصبی را در طول سلول های عصبی انتقال می دهد و که با مهار آنزیم تجزیه کننده آن (کولین استراز) تحریک های عصبی بصورت مداوم رخ داده که در نهایت موجب فلج حشره می گردد. 

🔑کاربرد سم اتیون

سم اتیون که بیشتر به عنوان سمی برای کنترل شپشک ها و سپرداران در درختات میوه و غیره مثمره مانند صنوبر و بید تبریزی در بین باغداران و کشاورزان شناخته می شود. از این سم می توان علاوه بر شپشک ها و سپرداران، برای کنترل کرم خوشه خوار، زنجره ها، شته ها و لارو پروانه ها در محصولات باغی و زراعی استفاده نمود.

همچنین باغداران از سم اتیون بصورت ترکیبی با روغن ولک برای کنترل تخم و فرم های زمستان گذرانی حشرات، کنه ها و شپشک ها در باغات میوه جهت سمپاشی زمستانه استفاده می کنند

🔑مقدار و زمان مصرف سم حشره کش اتیون

برای کنترل انواع شپشک (بالشتک ها، سپردار واوی، شپشک آرد آلود، شپشک استراليایی، شپشک ستاره ای، سپردار الفی، سپردار قهوه ای، شپشک نرم تن، سپردار زرد، سپردار زرد شرقی) در باغات مرکبات از سم اتیون به مقدار ۵/۱ تا ۲ در هزار همراه با 1 درصد صابون یا روغن ولک می توان استفاده نمود. برای مقابله با خوشه خوار، زنجرک گل سرخ در تاکستان ها از حشره کش اتیون با غلظت ۱ – ۱.۵ لیتر در هزار مورد استفاده قرار می گیرد. برای کنترل با شپشک واوی و سپردار سياه در باغات پسته می توان از اتیون به مقدار  ۱.۵ تا ۲ لیتر در هزار با صابون یا روغن یک درصد استفاده نمود. همچنین برای کنترل انواع شپشک ها و سپرداران در درختان میوه سردسیر می توان از سم اتیون با غلظت 2 در هزار سمپاشی نمود. برای سمپاشی زمستانه از ترکیب روغن ولک 2 درصد (20 سی سی در هر لیتر) همراه اتیون دو در هزار می توان استفاده نمود.

🔑دوره کارنس سم اتیون

دوره کارنس به فاصله زمانی بین آخرین سم‌پاشی با سم مورد نظر تا برداشت محصول اطلاق می شود که این دوره کارنس برای سم اتیون حداقل 15 روز می باشد.

🔑ملاحظات زيست محيطی سم حشره کش اتیون

ميزان سميت اتیون برای پستانداران زیاد در حالی که سمیت آن برای پرندگان تقریبا کم می باشد. این درحالی است که اتیون برای ماهی ها و ديگر موجودات آبزی بسیار سمی است از اینرو از وارد شدن بقایای این سم به آب های جاری و زیرزمینی و از سمپاشی در نواحی رودخانه ها و دریاچه ها خوداری نمود. همچنین اتیون سمیت بالایی برای زنبور عسل دارد به همین دلیل در هنگام گرده افشانی گیاهان از سمپاشی با اتیون جدا خوداری کنید.

🔑احتیاط‌ های لازم زمان مصرف سم حشره کش اتیون

سم اتیون قابلیت اختلاط با اغلب سموم گیاهی را  دارد ولی باید توجه داشت که اتیون با سموم قلیایی قابلیت اختلاط ندارد. بطور کلی در مورد اختلاط سموم با کود های توصیه می شود که سموم و کود های بصورت مجزا استفاده گردد. سم اتیون را می توان برای اغلب گیاهان زراعی و درختان میوه استفاده نمود و در صورت مصرف صحیح (غلظت، زمان مصرف مناسب) موجب گیاهسوزی نمی شود جز در برخی از ارقام سیب زودرس مانند مکین تاش که موجب گیاهسوزی شده و نباید از این سم برای سمپاشی این ارقام استفاده گردد.

همانطور که اشاره شد سم اتیون سمیت بالای برای پستانداران و انسان ها دارد از اینرو کاربر یا باغبان محترم در هنگام استفاده از این سم حتما موارد ایمنی لازم مانند استفاده از لباس مخصوص، دستکش و ماسک رعایت و برای جلوگیری از بروز مسمومیت  در طول سمپاشی از خوردن، آشامیدن و کشیدن سیگار در حین سمپاشی خودداری نمایید.

درصورت علائم مسمومیت مانند سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و سوزش چشم، محل آلوده شده مانند دست و چشم را با آب فراوان بشورید و درصورت مسمومیت شدید به پزشک مراجعه نمایید. پادزهر این سم آتروپین می باشد.  

🔑شرایط نگهداری سم حشره کش اتیون

حشره کش اتیون را دور از دسترس کودکان، حیوانات و به دور از تابش مستقیم آفتاب و رطوبت در دمای بین ۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری کنید.

✅✅موارد توصيه اتيون در محصولات کشاورزي

🔷🔷 سمپاشی زمستانه چیست؟

همانطور که عنوان این عملیات پیدا است، سمپاشی زمستانه به عملیات آفت و بیماری زدایی درختان در فصل زمستان یعنی هنگامی که درختان هنوز بیدار نشده اند اشاره دارد. سمپاشی در زمستان جزء پراهمیت ترین عملیات باغداری در کل سال به شمار می آید.

🔻🔻🔻🔻🔻

🌱چرا سمپاشی زمستانه مهم است؟

درختان در طول یک فصل باغی با هجوم گسترده ای از عوامل بیماری زا و آفات گوناگون مواجه بوده اند که این موارد در فصل زمستان هنوز با فعالیت کمتر اما به شکل فعال روی درختان حضور دارند. اگر قرار باشد درختان با این وضع به حال خود رها شوند، در بهار سال آتی، حجم وسیع تری از آفات و بیماری ها به درختان حمله کرده و مدیریت آنها در بهار سخت تر خواهد بود، چرا که جمعیت آنها به صورت تصاعدی زیاد می شود. بنابراین سمپاشی زمستانه به ما کمک خواهد کرد تا با راندمان بالاتری نسبت به مبارزه با آفات و بیماری ها اقدام کنیم.

🌱چرا با وجود رعایت دقیق سمپاشی های دوره ای باز هم نیاز به سمپاشی زمستانه هست؟

آفات و بیماری های مختلف در اواخر تابستان به فرم های مقاوم خود در می آیند و هر چه به زمستان نزدیک تر می شویم، نسبت به شرایط محیطی مقاوم تر می شوند. در نتیجه علیرغم رعایت سمپاشی های دوره ای همواره جمعیتی از آفات و بیماری ها روی درختان ما حضور دارند که اگر بدون توجه رها شوند به عنوان یک مایه تلقیح قوی برای بهار سال آتی عمل کرده و ممکن است آلودگی های شدیدتری ایجاد نمایند. سمپاشی زمستانه می تواند جلوی این آلودگی های شدید را بگیرد. از طرفی چون درختان میوه در فصل زمستان، برگ نداشته و به اصطلاح لخت هستند، باغدار می تواند از سموم قوی تری که امکان مصرف آنها در بهار وجود ندارد استفاده کند. به طور مثال روغن های امولسیون شونده یکی از موارد پر مصرف در سمپاشی های زمستانه هستند که اگر در فصل بهار استفاده شوند خطراتی مانند سوختن و ریزش برگ ها را در پی خواهند داشت.

🌱بهترین زمان سمپاشی درختان میوه در زمستان

به صورت تجربی و علمی ثابت شده است که بهترین زمان سمپاشی های زمستانه در باغات مختلف، بعد از عبور موج آخر سرمای زمستان و قبل از گلدهی درختان است. این شرایط در اغلب مناطق کشور ایران معادل اواخر بهمن ماه تا اواسط اسفند ماه است و میتوان این بازه را بهترین زمان سمپاشی زمستانه در مناطق معتدل دانست. هرچه میانگین دمای هوای منطقه کمتر باشد این بازه به تعویق خواهد افتاد.بهترین روش شناسایی زمان سمپاشی زمستانه توجه به درختانی مانند زردآلو، بادام و گوجه سبز است. این درختان زود تر از سایر درختان تولید گل کرده و می توان از آنها به عنوان الگو برای تعیین زمان سمپاشی زمستانه استفاده کرد. به این منظور باغدار بایستی میزان تورم جوانه های این درختان را رصد کند و به محض مشاهده تورم در جوانه ها اقدام به سمپاشی زمستانه کند.

🌱سموم مورد استفاده در سمپاشی های زمستانه

بر خلاف تصور عموم باغداران، سمپاشی زمستانه یک فرمول کلی ندارد و این سموم بسته به نوع مشکل درختان شما در سال باغی گذشته بایستی توسط گیاهپزشک معرفی و مصرف شوند. به طور کلی سموم زمستانه نیاز به یک حامل چسبنده دارند که میتوان از انواع مواد پارافینه به این منظور استفاده کرد. روغن های امولسیون شونده پارافینه که در بازار به عنوان روغن ولک (VOLCK OIL) شناخته میشوند بهترین و در دسترس ترین این موارد هستند. روغن های ولک علاوه بر اینکه باعث چسبیدن سموم دیگر به تنه درختان می شوند، میتوانند یک لایه نفوذ ناپذیر بر روی بدن حشرات و عوامل بیماری زا ایجاد کرده و باعث کمبود اکسیژن و خفگی آنها شوند. پس روغن های سمپاشی زمستانه همزمان کمک کننده به سموم دیگر و کنترل کننده آفات هستند.

در ادامه با سمومی که می توان در سمپاشی زمستانه از آن استفاده نمود اشاره خواهیم کرد:

🔵 اتیون (Ethion): حشره کش عمومی با اثر تماسی است که میتواند طیف وسیعی از حشرات به خصوص انواع شپشک ها و سپرداران را کنترل کند.

میزان مصرف: 3 لیتر در هزار لیتر

🔵 کلرپیرفوس (دورسبان): این حشره کش نیز تماسی بوده و میتواند به جای اتیون در سمپاشی های زمستانه استفاده شود.

میزان مصرف: 3 لیتر در هزار لیتر

🔵 مالاتیون (Malathion): این سم نیز همانند اتیون و کلرپیرفوس طیف اثر بالا داشته و در سمپاشی زمستانه موثر است.

میزان مصرف: 3 لیتر در هزار لیتر

🔵 ایمیداکلوپراید (کنفیدور): این حشره کش در باغاتی که آلودگی شدید به شته و کرم های سرشاخه خوار دارند در سمپاشی زمستانه توصیه می گردد.

میزان مصرف: نیم در هزار

🔵 فن پیروکسی میت (اورتوس): در مورد باغاتی که آلودگی بالا و شدید به کنه دارند، این کنه کش در سمپاشی زمستانه بسیار موثر است. میزان مصرف: نیم لیتر در هزار لیتر

🔵 اکسی کلرور مس: این ترکیب یک سم نابود کننده باکتری و قارچ است و برای جلوگیری از انواع آتشک، لب شتری و لکه برگی ها مناسب است. توجه کنید که این ترکیب بایستی به طور جداگانه از روغن ها استفاده شود.

میزان مصرف: 2 کیلوگرم در هزار لیتر

🔵 مخلوط بردو: این ترکیب با نام تجاری بردوفیکس همانند اکسی کلرور مس عمل می کند اما ماده موثره آن ضعیف تر و در عوض چسبندگی آن بیشتر است. همانند اکسی کلرور مس این ترکیب بایستی به طور جداگانه از روغن ها استفاده شود.

میزان مصرف: 10 لیتر در هزار لیتر

به طور کلی اساس یک سمپاشی زمستانه مناسب بر مبنای روغن های امولسیون شونده است و سایر سموم ذکر شده به فراخور مشکل باغ به آن افزوده میشود. میزان مصرف پیشنهادی تیم مرسین کشت برای روغن ولک 15 تا 20 لیتر در هزار لیتر آب می باشد.

💥 نکات مهم و کاربردی در سمپاشی زمستانه باغات

🔺 بهتر است سمپاشی باغات در مناطق معتدل فقط بر روی درختان میوه خزان دار صورت بگیرد و از پاشش محلول سم بر روی گیاهان زینتی همیشه سبز خودداری شود.

🔺 هرگز روغن های سمپاشی را در اطراف درخت و در ناحیه ریشه روی خاک سمپاشی نکنید.

🔺 قبل از سمپاشی زمستانه درختان بایستی هرس شده باشند و بقایای سال قبل شامل شاخه ها، برگ ها و میوه های پوسیده معدوم یا از باغ خارج شده باشند.

🔺 سمپاشی زمستانه بایستی با حجم مناسب انجام شود و کل اندام هوایی درخت از طوقه تا سرشاخه توسط محلول سم پوشانده شود.

🔺 سعی کنید زمانی را برای سمپاشی انتخاب کنید که پس از انجام سمپاشی تا 3 روز بارندگی نباشد.

🔺 هنگام سمپاشی زمستانه تنه درختان بایستی خشک باشد.

🔺 هنگام سمپاشی سیگار نکشید، از ماسک، عینک و لباس ایمنی استفاده کنید.

🔺 پس از انجام سمپاشی زمستانه، شلنگ سمپاش، مخزن و نازل ها را به دقت بشوئید تا بقایای روغن از آن خارج شود.

🔺 چنانچه سمپاشی زمستانه به درستی انجام شود، این سمپاشی نیاز به تکرار نخواهد داشت.

🔷🔷 جمع بندی

سمپاشی زمستانه به عنوان مهمترین عملیات باغداری در زمستان باعث کاهش چشمگیر حجم آفات و بیماری ها در فصل جدید می شود. روغن های امولسیون شونده با پایه پارافینی (روغن ولک) جزء اصلی سمپاشی های زمستانه هستند و مابقی حشره کش ها یا قارچکش ها به فراخور نیاز هر باغ به آنها افزوده می شود اما به طور کلی می توان از فرمول زیر برای سمپاشی زمستانه در مناطق معتدل با میوه جات خزان دار استفاده نمود: روغن ولک 20 در هزار + اتیون یا کلرپیرفوس 3 درهزار + فن پیروکسی میت نیم در هزار + بردوفیکس 10 در هزار.