معرفی کود زمستانه

🔷🔷 مقدمه

با آغاز فصل پاییز و زمستان و کاهش دما و طول روز اغلب گیاهان به ویژه درختان میوه وارد مرحله خزان و خواب زمستانه می شود. برخی از کشاورزان تصور می کنند که درختان در فصل زمستان به دلیل عدم رشد، نیازی تغذیه ای یا کودی ندارند درحالی که در این مرحله درختان رشد کندی داشته و از سوی دیگر درختان برای رشد مناسب در فصل رویشی جدید نیاز به کودهی مناسب در زمستان می باشند. در واقع با کود دهی زمستانه به درختان کمک می شود که با ذخیره عناصر غذایی در خود در فصل آتی رشد سریعتر داشته باشند. از نظر کشاورزی مدیریت زمستانه شامل کود دهی زمستانه، هرس، سمپاشی زمستانه اهمیت بسزایی دارد. برای اطلاع از اهمیت کود دهی زمستانه و آشنایی با روش های کود دهی زمستانه و بهترین کود زمستانه برای درختان میوه ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.

🔻🔻🔻🔻🔻

🔑 چرا کود دهی پاییزه و زمستانه درختان میوه بسیار مهم است؟

درختان میوه در طول دوره فصل رشد برای داشتن رشد بهتر و تولید محصول با کیفیت و کمیت مناسب نیاز به عناصر غذایی دارد که این عناصر غذایی را از طریق ذخایر موجود در خاک یا در خود گیاه یا از طریق کودهی صورت گرفته توسط باغدار صورت می گیرد. ولی اغلب درختان میوه در انتهای فصل رویشی یا اوایل فصل پاییز بخصوص پس از سالی پر بار با ضعف بنیه مواجه می گردد که در صورت عدم جبران آن موجب کاهش توان درختان در برابر شرایط نامساعد در طول فصل پاییز و زمستان بخصوص سرمازدگی می گردد. از سوی دیگر جوانه های میوه سال آتی در فصل پاییز روی شاخسار بارده درختان میوه تشکیل می شود از اینرو ضعف درختان در این زمان می تواند منجر به کاهش محصول در سال آتی و تشدید شرایط سال آوری گردد.

فصل زمستان بهترین فصل برای اصلاح خاک و کود دهی اصلی برای کشاورزی زراعی و باغی می باشد. بطور کلی برای تعیین نوع و میزان کود بخصوص در باغات و زمین های زراعی بزرگ توصیه می شود که کود دهی زمستانه براساس آزمایش خاک صورت گیرد. فصل زمستان بهترین زمان برای نمونه برداری خاک و انجام آزمایش خاک ( به مقاله آزمایش خاک مراجعه شود) برای بررسی میزان عناصر غذایی موجود در خاک و سایر پارامتر های مهم مانند شوری، آهک و بافت خاک می باشد.

🔑بهترین کود برای درختان در فصل پاییز

پس از برداشت میوه و قبل از زرد شدن برگ درختان میوه برای تقویت درختان توصیه می شود در اواخر پاییز و اوایل زمستان از کود های مانند کود های کلسیم دار، کلاته مس، سولفات روی و سولفات پتاسیم در آبیاری و کود فروت ست همراه با آمینو اسید بصورت محلول پاشی استفاده گردد. کود های حاوی پتاسیم، مس و روی در این زمان موجب افزایش مقاومت گیاه در برابر سرما و کود فروت ست موجب افزایش تشکیل جوانه های گلدهی روی شاخسار درختان میوه می گردد.

🔑در فصل زمستان بهتر است از چه نوع کود های استفاده شود؟

همانطور که اشاره شد استفاده از نتایج حاصل از آزمایش خاک اصولی ترین روش برای تعیین مقدار و نوع کود برای استفاده در فصل زمستان می باشد. بطور کلی بهترین کود زمستانه، ترکیبی از کود های آلی مانند کود دامی پوسیده یا هیومیک اسید همراه با کود های ماکرو و میکرو بصورت گرانول مانند اوره، سوپر فسفات تریپل یا ساده و کود های NPK گرانول و میکرو کمپلکس های سولفاته می باشد. اغلب باغداران و کشاورزان از دیرباز از کود های دامی مانند کود گوسفندی یا گاوی به عنوان کود زمستانه استفاده می کنند. استفاده از کود دامی کاملا پوسیده به عنوان یک کود گرم بصورت چالکود در اطراف ریشه موجب افزایش دما در مجاورت ریشه و جلوگیری از سرمازدگی ریشه می شود. از سوی دیگر استفاده از کود دامی کاملا پوسیده بصورت سرک و مخلوط کردن آن با خاک موجب اصلاح بافت خاک و افزایش ظرفیت خاک در نگه داری رطوبت می گردد.

🔑چرا از کود دامی غیر پوسیده استفاده نکنیم؟

نکته بسیار مهم در استفاده از کود دامی این است که کود دامی بایستی کاملا پوسیده باشد زیرا کود دامی غیر پوسیده در فرایند تجزیه شدن در خاک به نیتروژن بالای نیاز دارد که این امر موجب کاهش نیتروژن مورد نیاز در دسترس درختان می گردد. از سوی دیگر کود های دامی غیر پوسیده ممکن است آلوده به بیماریهای قارچی و برخی از آفات مانند کرم سفید ریشه و نماتد ها و انواع بذرهای علف هرز باشد که استفاده از این کود های دامی غیر پوسیده موجب بروز مشکلات عدیده ای در باغات میوه و زمین های زراعی می شود. می توان به جای کود های دامی از کود های آلی جدید مانند هیومیک اسید گرانول استفاده نمود. استفاده از هیومیک اسید گرانول در خاک موجب افزایش فعالیت میکرواورگانسیم مفید خاک و در نتیجه اصلاح و بهبودی شرایط فیزیکوشیمیایی خاک، از سوی دیگر موجب تحریک ریشه زایی خاک و افزایش جذب عناصر غذایی توسط ریشه از خاک می شود.

🔷باید توجه داشت صرفاً استفاده از کود دامی یا سایر کود های آلی مانند هیومیک اسید گرانول به عنوان یک کود کامل برای تامین تمامی عناصر غذایی گیاه کافی نمی باشد و بایستی همراه با آنها از کود های ماکرو گرانول و میکروکمپلکس سولفاته در کود دهی زمستانه استفاده نمود🔷

🔑بهترین کود برای درختان میوه در فصل زمستان

تهیه و ترکیب مناسب کود دامی یا سایر کود های آلی با مقدار مشخصی از انواع کود های ماکرو گرانول مانند اوره، سولفات آمونیوم، سوپر فسفات تریپل یا ساده، کود فسفردار و کود های میکرو سولفاته ممکن است زمان بر و سخت باشد از اینرو اخیر محصولاتی جدید به عنوان کود چالکودی گرانول برای درختان میوه در بازار عرضه شده است. اغلب این محصولات بصورت کود های NPK های گرانول (ماکرو) با نسبت های مختلف از سه عنصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم می باشد که علاوه بر این سه عنصر اصلی حاوی سایر میکرو مغذی ها با درصد کم نیز می باشند. برخی از این کود های چالکودی گرانول مانند ( کود گرانول 7-4-7، کود چالکودی هیومیک اسید گرانولی 5-5-5)  علاوه  بر عناصر ماکرو و میکرو حاوی درصد بالای ماده آلی بصورت کمپوست یا هیومیک اسید گرانول می باشند که دیگر نیاز به استفاده از کود های دامی همراه با آنها نمی باشد. بطور کلی به علت سهولت در تهیه، استفاده و کامل بودن از نظر دارا بودن ماده آلی و عناصر غذایی مورد نیاز در این محصولات، استفاده از آنها در باغات میوه توصیه می گردد. درصورت کمبود عناصر میکرو در خاک یا درختان میوه، با توجه به کم بودن درصد عناصر میکرو در این محصولات، توصیه می شود همراه با این کود های چالکودی از کود های میکروکمپلکس سولفاته بصورت ترکیبی استفاده گردد. علاوه بر این در باغات مرکبات و باغاتی که به دلیل قلیایی بودن خاک با کمبود آهن همراه می باشند از کود آهن کلاته یا سولفات آهن همراه با کود چالکودی گرانول بصورت چالکودی استفاده شود. 

🔑بهترین روش استفاده از کود زمستانه

کودهای چالکودی گرانول یا کود های زمستانه به دو روش سرک و چالکودی استفاده می شود. در روش سرک، مقدار تعیین شده از کود چالکودی مورد نیاز درخت ( براساس سن درخت یا درج شده روی محصول) به خاک پایه درخت و زیر قطره چکان ها (در آبیاری قطره ای) اضافه شده و با بیل با خاک کاملا مخلوط می گردد.

روش دوم استفاده از کودهای زمستانه روش چالکود کردن می باشد. چالکود کردن بهترین روش برای کودهی زمستانه درختان میوه می باشد زیرا که ریشه درختان (با توجه به سن آنها و نوع بافت خاک) در عمق بیشتری از خاک نفوذ کرده و قرار دادن کود مورد نیاز درخت بصورت چالکود در مجاورت ریشه موجب افزایش کارایی کود، افزایش جذب ریشه و کاهش هدر رفت کود می گردد. در روش چالکود، در سایه انداز درخت چندین چاله (دو یا چهار چاله) در اطراف درخت یا شیار دایره ای به عمق 40 تا 50 سانتی متر حفر شده و ترکیب کود زمستانه گرانول به مقدار مورد نیاز درخت به داخل این چاله ها یا شیار ریخته و روی آن را با خاک می پوشانیم.

🔷بایستی توجه داشت که در حفر چاله ها و شیار به ریشه های درخت آسیب وارد نشود و در ضمن کود چالکودی مستقیم روی ریشه درختان ریخته نشود🔷

🔑جمع بندی

مدیریت زمستانه باغات شامل چالکود زمستانه، هرس و سمپاشی زمستانه مهمترین مرحله در مدیریت باغات محسوب می شود. کوددهی زمستانه یا چالکود زمستانه مهمترین مرحله در برنامه تغذیه ای درختان میوه می باشد. برای چالکود زمستانه می توان از ترکیب کود دامی پوسیده یا کود آلی همراه با کود کامل گرانوله و میکرو کمپلکس سولفاته استفاده نمود. بهترین روش استفاده از کود زمستانه بصورت چالکود می باشد که می توان از محصولات جدید مانند کود کامل کرانول 7-4-7 و یا کود هیومیک گرانول 5-5-5 به عنوان کود کامل چالکودی مقرون به صرفه و راحتر استفاده نمود.

پیشنهاد می‌کنیم تا چنانچه سوالی در مورد این مقاله دارید با گیاهپزشکان ما به صورت مستقیم از طریق این فرم در تماس باشید.