قارچکش اکسی کلرور مس چیست + نحوه و موارد مصرف

🔷🔷 مقدمه

گیاهان همانند تمامی موجودات زنده ممکن است در دوران رشد و نمو خود درگیر عوامل بیماری‌زای مختلفی شوند. قارچ‌ها و باکتری ها دو دسته اصلی عوامل بیمار کننده گیاهان به شمار می‌آیند. از طرفی تاکنون ترکیبات معدنی و شیمیایی مختلفی برای کنترل این عوامل بیماری‌زا در دنیای کشاورزی معرفی شده است. اکسی کلرور مس (کوپر اکسی کلراید) از جمله ترکیباتی است که می‌توان از آن به عنوان یک قارچ کش و باکتری کش با طیف اثر وسیع برای گیاهان استفاده کرد. این ترکیب اثرات مختلفی روی گیاه و عوامل بیماری‌زا دارد که در این مقاله شما را با آنها آشنا خواهیم کرد.

 🔻🔻🔻🔻🔻

🔑مهم‌ترین عوامل بیماری‌زای گیاهان کدام است؟

موجودات زنده مختلفی می‌توانند به اندام‌های مختلف گیاهی حمله کرده و روی آنها ایجاد خسارت کنند. قطعا دو دسته قارچ‌ها و باکتری‌ها، عواملی هستند که بیشترین خسارت را به گیاهان وارد می‌کنند. 

باکتری‌ها موجودات تک سلولی هستند که در جمعیت‌های بسیار بالا می‌توانند مواد سمی از خود ترشح کرده و باعث ایجاد زخم بر روی بافت‌های مختلف گیاهی شوند. باکتری ها در مواردی ژنتیک گیاه را تغییر داده و باعث ایجاد گال‌هایی بر روی اندام‌های گیاهی می‌شوند. از طرف دیگر قارچ‌ها موجودات غالباً پر سلولی هستند که با تکثیر بر روی اندام‌های مختلف گیاهی می‌توانند اثراتی مانند به هم خوردن متابولیسم طبیعی گیاه، ایجاد لکه و سوراخ شدگی و همچنین ایجاد پوسیدگی و ترشیدگی بر روی گیاهان  ایجاد کنند.

🔑اکسی کلرور مس چیست؟

اکسی کلرور مس یک ترکیب غیر آلی می باشد که بیش از ۱۰۰ سال در صنعت کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته است. این ترکیب به طور وسیع و موثر در باغات و مزارع جهت کنترل بسیاری از بیماری‌های قارچی و برخی از بیماری‌های باکتریایی گیاهان مصرف می‌شود. اکسی کلرور مس در واقع یک ترکیب غیر شیمیایی و مناسب برای کشاورزی‌های ارگانیک است. یون مس یک ترکیب بسیار سمی برای سلول‌های باکتریایی و قارچی به شمار می‌آید.

اکسی کلرور مس یک قارچ کش تماسی وسیع الطیف با عملکرد محافظتی است. یون مس موجود در این ماده به دلیل ایجاد پیوند قوی با اسیدهای آمینه و گروه های کربوکسیل، می تواند با پروتئین واکنش داده و به عنوان یک مهار کننده آنزیمی در موجودات هدف عمل کند. مس با ترکیب شدن با گروه های سولفیدریل آنزیم های خاص، اسپورهای قارچ ها را نیز از بین می برد. اسپورها به طور فعال مس را در داخل خود تجمع میدهند و بنابراین جوانه زنی آنها حتی در غلظت های کمتر مهار می شود. سلول‌هایی که در معرض یون مس قرار می‌گیرند عملکردهای طبیعی زیستی خود را از دست داده و به تدریج دچار مرگ می‌شوند. اکسی کلرور مس اندام خاصی را مورد هدف قرار نداده و به صورت عمومی باعث از بین رفتن موجودات قارچی و باکتریایی می‌شود. تاکنون دوره کارنسی برای این سم نیز ثبت نشده است.

✅ این ترکیب دارای درجه خطر II  سمی و زیان آور و  شاخص FRAC=M1 است. LD50 این سم 700 تا 800 میلی‌گرم بر کیلوگرم محاسبه شده است.

🔑موارد استفاده ازاکسی کلرور مس کدام است؟

 این قارچ کش و باکتری کش برای طیف وسیعی از بیماری‌های قارچی و باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در برخی بیماری‌ها مانند گموز مرکبات، سفیدک‌های داخلی سبزیجات، باد زدگی سیب زمینی و لکه غربالی به صورت وسیع‌تری مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که اکسی کلرور مس خاصیت محافظتی و درمان کنندگی به صورت همزمان دارد می‌توان از این ترکیب برای پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری‌ها در درختان و یا محصولات زراعی استفاده کرد. در بسیاری از موارد نیز شانکرهای باکتریایی و گموز درختان میوه بر روی تنه و شاخه‌ها ایجاد می‌شود که می‌توان سم اکسی کلرور مس به عنوان دوغاب برای درمان این دسته از بیماری‌ها نیز استفاده کرد.

بیماری‌های ناشی از فعالیت باکتری‌ها مانند لکه برگی‌های زاویه‌دار، بلایت باکتریایی و انواع شانکرهای باکتریایی نیز توسط این سم به خوبی کنترل می‌شود.

از طرفی سفیدک‌های داخلی و سطحی، انواع لکه برگی‌ها و لکه غربالی‌ها، بیماری دوده‌ای مرکبات، ترشیدگی خرما و انجیر، لب شتری و شانکر ناتراسیا از جمله بیماری‌های قارچی هستند که توسط این سم کنترل می‌شوند.

🔑تفاوت اکسی کلرور مس  و مخلوط بردو در چیست؟

اکسی کلرور مس یک مولکول شیمیایی مجزا شامل عناصر مس و کلر است که حلالیت بالایی در آب داشته و به صورت منفرد دارای خاصیت قارچ کشی و باکتری کشی نیز هست.  اما مخلوط بردو تشکیل شده از سولفات مس و آهک زنده است که با یکدیگر مخلوط شده‌اند. درصد مس فعال در اکسی کلرور مس تقریباً دو برابر مخلوط بردو می‌باشد اما از طرفی چسبندگی مخلوط بردو روی سطح گیاه بیشتر از اکسی کلرور مس است. بسته به شرایط گیاه و عوامل محیطی می‌توان یکی از این دو ترکیب را با مشاوره از گیاه پزشک استفاده نمود.

🔑میزان مصرف اکسی کلرور مس

این ترکیب در سمپاشی‌های عمومی معمولاً به میزان ۲ تا ۳ کیلوگرم در ۱۰۰۰ لیتر آب استفاده می‌شود. اگر قصد تهیه دوغاب و رنگ آمیزی تنه درختان را دارید می‌توانید از ۱۰۰ گرم سم در ۱۰ لیتر آب استفاده کنید. برای استفاده ابتدا سمپاش مناسب را انتخاب و کالیبره کنید.  ابتدا نصف منبع سمپاشی را از آب پر نمایید و پس از ریختن مقدار توصیه شده از اکسی کلرور مس، مابقی آب را به آن بیافزاید.

🔑احتیاط‌های لازم در خصوص استفاده از سم اکسی کلرور مس

✅ از خوردن سم، آلوده نمودن مواد غذایی انسان و دام، تماس سم با پوست، چشم و لباس، استنشاق ذرات سم، خوردن و آشامیدن هنگام سمپاشی خودداری کنید. 

✅ در هنگام سمپاشی از لباس کار، کلاه، عینک، ماسک، چکمه و دستکش پلاستیکی و غیر قابل نفوذ استفاده کنید و بعد از خاتمه سمپاشی لباس و بدن را شست و شو دهید.

✅ از کشیدن سیگار در هنگام سمپاشی اکیداً خودداری کنید.

✅ از مصرف مجدد ظروف آفت کش جدا خودداری کنید.  ظروف و بسته‌های خالی باید در یک محل دور از منابع آبی نگهداری شود.

✅ دام و طیور را قبل از سمپاشی از محل دور نمایید و از چرای دام در نواحی تازه سمپاشی شده جلوگیری کنید.

✅ از آلوده نمودن آب‌های آشامیدنی جاری، راکد و زیرزمینی به سم و محلول سم اکیداً خودداری کنید.

✅ از شستشوی دستگاه های سمپاشی در نزدیکی رودخانه و آب‌های جاری جدا خودداری کنید.

✅ این سم برای آبزیان خطرناک است.

✅ سم را دور از دسترس اطفال و حیوانات در بسته‌بندی اصلی و در انبارهای دربسته به دور از آفتاب، رطوبت و دام نگهداری کنید.

✅ درجه حرارت نگهداری بایستی بین ۱۰ تا ۳۵ درجه سانتیگراد باشد.

✅ در صورت باز شدن پلمپ، زمان و دوام نگهداری سم کاهش پیدا می‌کند.

✅ از نگهداری سم در محلول‌های آبی خودداری کنید و سم را بلافاصله بعد از حل کردن در آب مصرف نمایید.

🔑علائم مسمومیت با اکسی کلرور مس

در صورت مواجهه بیش از حد با سم اکسی کلرور مس ممکن است علائمی مانند سرگیجه، تهوع و اختلال در بینایی رخ دهد. در صورت بروز این علائم با در دست داشتن بسته سم به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید. پادزهرهای این سم  پادزهر D،  پنیسیلامین، دیمرکاپرول و دیمرکاپتو پروپان می‌باشد. در صورت ریختن محلول سم بر روی صورت و بدن فورا محل آلوده را چند بار با آب و صابون شستشو دهید. اگر سم به چشم وارد شده باشد لازم است چشم‌ها را به مدت چند دقیقه با آب تمیز و فراوان شستشو دهید.

🔑نتیجه گیری

اکسی کلرور مس یک ترکیب غیر شیمیایی و غیرآلی است که طیف وسیعی از بیماری‌های قارچی و باکتریایی را کنترل می‌کند. این سم همچنین می‌تواند برای مدیریت تلفیقی آفات مورد استفاده قرار بگیرد. خاصیت حفاظتی این سم نیز اجازه می‌دهد تا در صورت استفاده، حجم بیماری مستقر بر روی گیاهان کاهش پیدا کند.  این ترکیب هم به صورت محلول پاشی و هم به صورت آبیاری مورد مصرف قرار می‌گیرد. 

پیشنهاد میکنیم تا چنانچه نیاز به مشاوره بیشتری در این خصوص دارید به این صفحه (فرم) را تکمیل کنید و وقت مشاوره با گیاهپزشک را رزرو فرمائید. به شما اطمینان می دهیم که با مشاوره از متخصصین ما به بهترین نتیجه ممکن خواهید رسید.