آمینو اسید در کشاورزی

🔷🔷 مقدمه

کشاورزی پایدار نقش بسیار کلیدی در امنیت غذایی و تامین مواد غذایی برای انسان ها دارد و استفاده از انواع کودهای کشاورزی برای تولید محصولات با کمیت و کیفیت بالا بخش مهمی از یک سیستم کشاورزی پایدار را تشکیل می دهد. آمینواسیدها و کودهای حاوی آمینواسید تاثیر بسزایی در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهان و تمامی فرآیندهای گیاهی و در نتیجه افزایش تولید محصولات کشاورزی با کمیت و کیفیت بالا دارند.

برای آشنایی با انواع آمینو اسیدها و نقش آنها در فرآیند های فیزیولوژیکی گیاهان و کاربرد کود های آمینو اسید در کشاورزی تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

🔻🔻🔻🔻🔻

🔑آمینو اسید چیست؟

آمینو اسیدها مولکول های آلی و پیش ساز پروتئین می باشند. تمامی فرآیند های زیستی در موجودات زنده و گیاهان توسط پروتئین ها یا آنزیم ها تنظیم و انجام می شود. مولکول آمینو اسید در طبیعت از ترکیب چهار عنصر کربن، هیدروژن، فسفر و اکسیژن بصورت گروه کربوکسیل، آمینی و گروه R تشکیل شده است. بطور کلی 20 نوع آمینو اسید با ساختار اختصاصی می تواند در ساختار پروتئین شرکت داشته باشد که می تواند منشا گیاهی و یا حیوانی داشته باشد. آمینو اسیدها در سلول به دو فرم L و D می باشند که فرم ال که آمینو اسید آزاد تلقی می شود فرم قابل استفاده در سلول ها و فرآیندهای فیزیولوژیکی می باشند. بطور طبیعی گیاهان در طی فتوسنتز از اکسیژن، هیدروژن و نیتروژن هوا آمینو اسیدهای مورد نیاز خود را تولید می کنند که این آمینواسیدها نقش کلیدی در فرایند های مختلف رشد و نمو گیاه و تولید محصول دارند. 

🔑نقش آمینو اسید ها در گیاهان

همانطور که اشاره شد آمینو اسیدها نقش بسیار متنوع و مهمی در فرآیند های مختلف فیزیولوژیکی گیاهان دارند که می توان در چندین گروه مورد بررسی قرار داد

تولید پروتئین: آمینو اسید های پیش ساز های سنتز آنزیم ها و پروتئین های ساختاری در گیاهان می باشند که اینها به نوبه خود در سایر فرآیند های گیاه نقش کلیدی دارند.

فتوسنتز و متابولیسم کربن: آمینو اسیدهای مانند آلانین، گلوتامیک اسید و گلایسین در سنتز کلرفیل و تنظیم فتوسنتز و متابولیسم کربن نقش اساسی دارند. همچنین آمینو اسید ها به عنوان مولکول های سیگنال دهی عمل می کنند.

رشد و نمو گیاه: آمینو اسیدها مانند میتونین، هیدروکسی لیزین و سیستئین در تقسیم سلولی، طویل شدن سلول ها و تمایز سلول های گیاهی و همچنین در سنتز هورمون های گیاهی مانند اکسین، جیبرلین و آبسزیک اسید نقش دارند.

جذب عناصر: آمینو اسیدها مانند سیستئین به عنوان منبع نیتروژن در گیاه مطرح می شود و گیاهان در زمان فقر نیتروژن از تجزیه آمینواسیدها برای تامین نیتروژن استفاده می کنند. آمینو اسیدها مانند سرین، تیروزین و آسپارتیک اسید به عنوان کلاته کننده مطرح می باشند و در تسریع جذب سایر عناصر غذایی در گیاه نقش دارند.

گرده افشانی و تولید میوه: آمینواسیدهای مانند پرولین، فنیل آلانین، سرین، تیروزین و ترئونین در گرده افشانی، تشکیل لوله گرده و باروری گل ها و تشکیل میوه نقش دارند.

سیستم دفاعی گیاه در برابر آفات و بیماریهای گیاهی: آمینو اسیدهای مانند ترئونین و تیروزین در سنتز ترکیبات دفاعی مانند فیتوالکسین ها و ترکیبات ثانویه و همچنین در تنطیم و فعال شدن مسیر های سیگنال دهی دفاعی گیاه دخیل می باشند.

مقاومت در برابر شرایط نامساعد محیطی: آمینو اسید های مانند آلانین، لوسین، ایزولوسین و آرژنین در افزایش مقاومت گیاهان در برابر شرایط نامساعد محیطی مانند کم آبی، شوری، گرما و سرما نقش دارند.

🔑اهمیت استفاده از کود های آمینو اسید در کشاورزی

همانطور که اشاره شد آمینو اسیدها در فرآیند های مهم و متنوع گیاهان نقش اساسی و تعیین کننده دارند، از اینرو کمبود آمینو اسیدهای در مراحل مختلف می تواند موجب اختلال وسیع و جبران ناپذیری در رشد و نمو گیاه و کاهش قابل توجهی در کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی داشته باشند. گیاهان بخش اعظمی از آمینواسید موردنیاز خود را در طی فتوسنتز تولید می کند که تولید آنها مستلزم استفاده زیاد انرژی و عناصر غذایی می باشد. از اینرو کمک به گیاهان در تامین آمینو اسید های مورد نیاز خود از طریق استفاده از کود های آمینو اسیدی موجب تسریع در رشد و نمو گیاه، افزایش راندمان گلدهی و گرده افشانی و تولید محصول با کمیت و کیفیت بالا می گردد. علاوه بر این گیاهان در هنگام استرس های محیطی مانند گرما، شوری و کم آبی و تنش های ناشی از بیماریهای گیاهی و آفات به مقدار بیشتری از آمینواسید نیاز دارد که استفاده از کود های آمینو اسید در این مواقع تاثیر عالی در افزایش مقاومت گیاه در برابر این شرایط نامساعد دارد.

🔑اثرات استفاده از کود های آمینو اسید در کشاورزی

استفاده از کود های آمینواسید در گیاهان از طریق تسریع در تولید و تنظیم هورمون های گیاهی مانند اکسین و جیبرلیک اسید موجب افزایش رشد و نمو گیاهان می گردد 

افزایش راندمان فتوسنتز و سبزینگی گیاه: کود های آمینو اسید از طریق افزایش تولید کلرفیل و جذب نور در برگ ها موجب تسریع در تولید کربوهیدرات و پروتئین در گیاهان می شود.

افزایش راندمان گل دهی و گرده افشانی: استفاده از کود های آمینو اسید (پرولين، ليسين، متيونين و گلوتاميک) قبل از گلدهی در قالب کود فروت ست موجب افزایش راندمان گرده افشانی و تشکیل لوله گرده می شود.

افزایش کیفیت میوه: استفاده از کود های آمینو اسید با فعالسازی تشکيل قند و افزايش ميزان پروتئين در گياه موجب بهبود طعم، رنگ میوه، افزايش وزن و يکسان سازی اندازه ميوه می گردد.

افزایش جذب عناصر غذایی: کود های آمینو اسید در ترکیب با سایر کود های می توانند به عنوان کلاته کننده عمل کرده و موجب افزایش جذب این عناصر در گیاه می گردد.

افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش های محیطی و آفات و بیماریها گیاهی: استفاده از کود های آمینواسید قبل یا همزمان با بروز تنش های محیطی و بیماری های گیاهی با تسریع در عمل سیگنال دهی و تولید متابولیت های مرتبط موجب افزایش مقامت گیاه ذر برابر آنها می شود.

🔷 چه زمانی باید از کود آمینو اسید استفاده کرد؟

 زرد شدن برگ گیاهان: زرد شدن برگه ها ممکن است یکی از علائم کمبود نیتروژن در گیاه باشد. آمینو اسید به عنوان منبع نیتروژن در گیاهان تلقی می شود که گیاهان در زمان کمبود، از تجزیه آمینواسید ها برای رفع کمبود نیتروژن استفاده می کند. از اینرو استفاده از کود آمینو اسید در زمان کمبود نیتروژن موجب بهبودی این شرایط می گردد.

تنش های محیطی مانند گرما و شوری: استفاده از آمینو اسید در این شرایط کمک بسزایی در افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش های محیطی می کند. محلول پاشی کود آمینو اسید قبل از بروز سرما در زمستان خسارت ناشی از سرما زدگی بطور موثری کاهش می دهد.

زمان مشاهده بیماریهای گیاهی: بیماریهای گیاهی موجب ضعف عمومی در گیاه می شود که استفاده از آمینو اسید ها در این شرایط موجب افزایش مقاومت گیاه در طریق افزایش تولید فیتوالکسین ها و متابولیت های ثانویه در برابر عوامل بیماری زا می گردد.

کاهش سرعت رشد گیاه: استفاده از آمینو اسید در زمانی که گیاه دچار توقف رشد شده بسیار تاثیر گذار می باشد.

🔷 انواع و روش استفاده از کود های آمینو اسید

کود های آمینو اسید به دو فرم مایع و پودری در بازار عرضه می شود که می تواند حاوی درصد متفاوتی از آمینو اسید های آزاد و یا حاوی نوع خاصی از آمینو اسید ها باشد. محلولپاشی بهترین روش برای استفاده کود های آمینو اسید می باشد. کود های آمینو اسید به سهولت از طریق روزنه های برگ جذب شده و سریعاً به مریستم راسی و سایر بخش های گیاه  منتقل و مورد استفاده گیاه قرار می گیرد. کود های آمینو اسید می توان با اغلب کود های بخصوص کود های کلاته تک عنصری استفاده نمود که به دلیل کلاته کنندگی آمینو اسید موجب افزایش جذب این عناصر در گیاه می شود. باید توجه داشت که کود آمینو اسید را نباید با کود کلسیمی، گوگرد و روغن معدنی اختلاط کرد.

🔑جمع بندی

آمینو اسید مولکول های آلی هستند که نقش کلیدی در فرآیند های مختلف مانند سنتز پروتئین، سنتز و تنظیم هورمون های رشد، فتوسنتز، رشد و نمو گیاه و سیستم دفاعی گیاه در برابر آفات و بیماریها دارند. استفاده از کود های آمینو اسید در یک برنامه غذایی اصولی برای گیاه تاثیر بسزایی در رشد و نمو گیاه و افزایش کمیت و کیفیت محصول کشاورزی خواهد داشت.

بنابراین اگر مشاوره اختصاصی با مرسین کشت را نیاز دارید میتوانید خیلی ساده این فرم را تکمیل کنید و وقت مشاوره با گیاهپزشک را رزرو فرمائید.