20 بهمن 1403

🔷🔷 مقدمه

درخت انار با نام علمی Punica granatum از جمله درختان میوه بومی فلات ایران و آسیای مرکزی می باشد که از دیرباز در ایران کشت و پرورش داده شده است. میوه انار یکی از میوه های پاییزه بسیار محبوب در ایران بوده که با فرهنگ این سرزمین پیوند عمیقی دارد. درختچه انار بیش از 500 رقم دارد که می توانند در دامنه وسیعی از شرایط آب و هوایی گرم مرطوب ساحلی تا گرم و خشک و حتی بیابانی رشد کنند. ایران از نظر سرانه تولید بزرگترین تولید کننده و از نظر عملکرد بعد از هند و چین در مقاوم سوم قرار دارد. درخت انار مانند سایر درختان میوه می تواند میزبان آفات مختلفی مانند کرم گلوگاه انار باشد که درصورت عدم آشنایی به این آفات و مدیرت و کنترل آنها می تواند منجر خسارت سنگین به این محصول باغی گردد.

در این مقاله شما را با مهم‌ترین بیماری های درخت انگور آشنا خواهیم کرد و روش‌های کنترل این بیماری ها را نیز به شما خواهیم گفت.

🔻🔻🔻🔻🔻

🔑کرم گلوگاه انار

کرم گلوگاه انار مهمترین و خسارت زاترین آفت این محصول باغی محسوب می شود که در اغلب مناطف انار کاری ایران شایع می باشد. کرم گلوگاه انار در واقع نوعی شبپره کوچک بنام Spectrobates ceratoniae می باشد که در فصل بهار و همزمان با تشکیل میوه انار پس از جفت گیری در قسمت گلوگاه یا تاج انار تخم ریزی می کنند. تخم ها بیضوی و به رنگ سفید مایل به زرد بوده و بعد از ۴ تا ۶ روز بسته به دما تفریخ شده و لاروهای جوان خاکستری رنگ مایل به سفید یا مایل به قرمز کم رنگ به داخل میوه تازه تشکیل شده نفوذ می کنند در این مرحله لاروه ها با تغذیه از دانه های انار به لاروی سنین بالا تبدیل می شود. این آفت در داخل بقایای میوه روی درخت و یا زیر درخت و گاهی زیر پوست درختان زمستان گذرانی کرده و در اواسط بهار به شفیره قرمز رنگ و بعد از یک تا دو هفته به پروانه های بالغ تبدیل می شود. حشره کامل پروانه کوچکی با بال‌های جلویی خاکستری تیره با دو نوار عرضی ورگبال ها اندازه‌ای تیره تر از متن بال ها، بال‌های عقبی نیمه شفاف، خاکستری مایل به سفید می باشند. کرم گلوگاه انار یک آفت پلی فاژ (چند میزبانه) می باشد که علاوه بر انار به میوه های پسته، گردو، بادام، فندق، پرتقال، زردآلو و به خصوص انجير حمله کرده و خسارت وارد ميكند.

خسارت اصلی کرم گلوگاه در مرحله لاروی اتفاق می افتد. لاروهای این آفت پس از نفوذ از دانه های تازه تشکیل شده انار تغذیه می کند و علاوه بر خسارت مستقیم محل نفوذ این لاروها موجب تسهیل در آلودگی های ثانویه به سایر عوامل مانند قارچ ها می شود که موجب ترشیدگی و پوسیدگی میوه انار می گردد. کرم گلوگاه انار می تواند تا 80 درصد به این محصول خسارت وارد کند.

روش های کنترل کرم گلوگاه انار

استفاده از آفت کش ها برای کنترل شیمیایی این آفت تاثیر چندانی ندارد اما استفاده تلفیقی از روش های زیر در کنترل این آفت موثر خواهد بود.

🔴 خالی کردن پرچم های گلوگاه میوه بعد از فندقی شدن با فرچه های مخصوص

🔴 استفاده از تله های فرمونی برای اختلال در جفتگیری پروانه های بالغ

🔴 استفاده از زنبورهای پارازیتوئید مانند تریکوگراما

🔴 جمع آوری و حذف بقایا و میوه های آلوده بخصوص میوه های ریخته روی زمین

🔴 تغذیه مناسب درختان انار بخصوص با کود های پتاسیمی

🔑شته سبز انار

یکی از شایع ترین آفات انار، شته سبز انار با نام Aphis punicae در مناطق انارکاری می باشد. شته از جمله آفات مکنده هستند که از شیره سلولی درختان تغذیه می کنند و مواد دفعی آن ها بصورت مواد چسبناک براق به اصطلاح عسلک روی برگ ها و سایر بخش های گیاه قابل رویت می باشد. خسارت ناشی از تغذیه شته انار در ابتدای فصل موجب ریزش غیر طبیعی گل‌های اول انار می شود. شته انار می تواند به سطح زيرين برگها، جوانه ها، گل ها و سرشاخه ها درخت حمله کرده و باعث بدشکلی برگ ها، ضعف عمومی درخت، توقف رشد سرشاخه ها، ريزش گلها و ميوه های جوان ميشود.

روش کنترل شته سبز انار

🔴 سمپاشی زمستانه یا ترکیب روغن ولک و اتیون

🔴 سمپاشی به محض مشاهده آفت با شته کش های مانند ایمیداکلوپراید، دی کلرووس و استامی پراید

🔑سوسک چوبخوار انار

سوسک چوبخوار انار با نام علمی Chrysobothris parvipunctata یکی از افات خسارت زا در باغات انار محسوب می شود که آفت بصورت شفیره در شاخه های انار زمستانگذرانی کرده و با گرم شدن هوا در اوایل فصل بهار به حشره باغ (سوسک سیاه رنگ) تبدیل شده و پس از جفت گیری روی شاخه های انار تخمریزی می کند. لاروهای تفریغ شده از تخم ها به رنگ کرم مایل به زرد و بطول 3-4 سانتی متر به داخل پوست شاخه ها نفوذ کرده و در اثر تغذیه از بافت چوب موجب ضعف عمومی درخت و خشک شدن شاخه ها و در صورت شدت آلودگی موجب خشک شدن کل درخت می گردد.

کنترل سوسک چوب خوار انار

🔴 رعایت بهداشت باغی، هرس سرشاخه های آلوده و جمع آوری و حذف بقایایی آلوده

🔴 تقویت درختان انار با استفاده از برنامه کودی اصولی

🔴 استفاده از تله های فرمونی

🔴 کنترل بیولوژیکی با استفاده از حشرات پارازیتوئیدی

🔴 سمپاشی باغ در زمان ظهور حشرات بالغ با استفاده از سمومی مانند سایپرمترین، مالاتیون

🔑کرم سفید ریشه انار

کرم سفید ریشه با نام علمی Polyphylla ollivieri یکی از آفات بسیار خطرناک در باغات میوه می باشد که می تواند منجر به خشک شدن کامل درخت میوه گردد. حشره بالغ سوسک سیاهرنگ با لکه های سفید روی بالپوش ها می باشد که در خاک یا انبار کود دامی تخمریزی کرده و لاروهای های این آفت بصورت کرم های مفتولی شکل خمیده و سفید رنگ می باشد که از ریشه درختان تغذیه کرده و موجب ضعف عمومی درخت و در نهایت خشک شدن آن می گردد. چرخه زندگی این آفت چند ساله می باشد و  بسیار پلی فاز بوده و از ریشه اغلب درختان میوه تغذیه می کند.

روش های کنترل کرم سفید ریشه

🔴 عدم استفاده از کود دامی تازه و غیر پوسیده در باغات

🔴 استفاده از یخ آب زمستانه

🔴 استفاد ه از تله های فرمونی در زمان ظهور حشره های بالغ

🔴 رعایت بهداشت باغی

🔴 چالکود گوگرد و فیپرونیل گرانول در اطراف ریشه درختان

🔴 استفاده از سموم مانند سایپرمترین و فیپرونیل در آبیاری

🔑شپشک آردآلود انار

خسارت اصلی شپشک آراد آلود انار  Pseudococcus citri  بر روی میوه انار می باشد که باعث کاهش بازارپسندی میوه می گردد. شپشک آرد آلود بیشتر در مناطق مرطوب مانند شمال کشور مشاهده می گردد که شپشک های ماده سفید رنگ و شپشک های نر قهوه ای از شیره گیاهی برگ ها و شاخه ها تغذیه کرده و موجب ضعف درخت می شود.

کنترل شپشک آرد آلود انار

🔴 سمپاشی زمستانه با روغن ولک و اتیون

🔴 سمپاشی درختان به محض مشاهده آفت با اتیون یا مالاتیون

🔑کنه قرمز انار

کنه قرمز انار Tenuipalpus punicae یکی از آفات خسارت زا در باغات انار در مناطق گرم و خشک محسوب می شود. تغذیه کنه ها از شیره گیاهی برگ ها موجب ضخیم شدن، زنگ زدگی و ریزش برگ ها و تغذیه از پوست میوه منجر به کوچک شدن میوه ها، خشک شدن پوست میوه، ایجاد لکه های قهوه ای و برنزه روی پوست میوه، ترک خوردگی پوست میوه، بی مزه شدن دانه های میوه و در نهایت ریزش میوه می شود.

کنترل کنه قرمز انار

🔴 سمپاش زمستانه یا روغن ولک و کنه کشی مانند فن پروکسی میت، اسپیرودیکلوفن

🔴 آبیاری منظم باغ و جلوگیری از کاهش شدید رطوبت باغ

🔑جمع‌بندی

درختان انار مانند سایر درختان میوه توسط آفات مختلف می تواند مورد حمله قرار بگیرد که کرم گلوگاه انار، شته سبز انار و کنه قرمز انار جز مهمترین آفات این محصول باغی محسوب می شود که مدیریت و کنترل اصولی این آفات در کنار استفاده از یک برنامه کودی و تغذیه ای مناسب موجب کاهش خسارت آفات و افزایش کمیت و کیفیت محصول و در نهایت افزایش درآمد باغداران زحمنکش خواهد شد.

🔴🔴 پیشنهاد میکنیم تا چنانچه نیاز به مشاوره بیشتری در این خصوص دارید به این صفحه (از طریق این لینک فرم درخواست مشاوره) را تکمیل کنید و وقت مشاوره با گیاهپزشک را رزرو فرمائید. به شما اطمینان می دهیم که با مشاوره از متخصصین ما به بهترین نتیجه ممکن خواهید رسید 🔴🔴