1403

🔷🔷 مقدمه

انگور یکی از میوه‌های بسیار محبوب در ایران و دنیا به شمار می‌آید که هم به صورت تازه خوری و هم در صنایع غذایی مورد مصرف بالایی دارد. انگور از زمان‌های گذشته در ایران با هدف تولید نوشیدنی‌های الکلی کشت می‌شده است و اکنون نیز با مقاصد تازه‌خوری و یا تولید کشمش و سرکه کشت می‌شود. این گیاه همانند گیاهان دیگر در طول زندگی خود درگیر آفات و بیماری‌های گوناگونی می‌شود که ممکن است رشد آنها را محدود کرده و یا بر روی میزان محصول آنها اثر بگذارند. آفات مختلف یکی از عوامل محدود کننده کشت انگور به شمار می‌آیند که در این مقاله مهم‌ترین آفاتی که در ایران با آن سر و کار داریم را به شما معرفی کرده و روش‌های کنترل آنها را نیز به شما خواهیم گفت.

در این مقاله شما را با مهم‌ترین آفات درخت انگور آشنا خواهیم کرد و روش‌های کنترل این بیماری ها را نیز به شما خواهیم گفت.

🔻🔻🔻🔻🔻

🔑چرا انگور گیاه مهمی است؟

انگور جز میوه‌هایی است که بیشترین مصرف تازه خوری را در ایران دارد و علاوه بر این در صنایع غذایی مانند تولید سرکه و کشمش نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. محصولات جانبی این گیاه مانند شیره و برگ مو نیز از طرفداران بسیاری برخوردار است. به طور کلی انگور یکی از میوه‌هایی است که در فرهنگ ایران جا خوش کرده است. میزان کشت انگور در ایران بالا است به طوری که کشور ایران هشتمین تولید کننده بزرگ انگور در دنیا به شمار می‌آید. سالانه حدود ۳۰۰ هزار هکتار تاکستان در ایران مورد بهره‌برداری باغداران قرار گرفته و روانه بازار می‌شوند. علاوه بر این انگور جز معدود گیاهانی است که می‌توان آن را با حداقل آب و به شکل دیم کاشت کرد. با توجه به قرار گرفتن کشورمان در اقلیم گرم و خشک و نیمه بیابانی، انگور یکی از محصولات استراتژیک باغی ایران به شمار می‌آید.

با اینکه درخت انگور نسبت به سایر گیاهان آفت پذیری کمتری دارد و توسط حشرات کمتری آلوده می‌شود اما این گیاه دارای چندین آفت خطرناک بوده که می‌تواند حتی منجر به نابودی میوه انگورها شوند که در این مقاله شما را با آنها آشنا خواهیم کرد:

🔑کرم خوشه خوار انگور

به جرات مهم‌ترین و خطرناک‌ترین آفت انگور در ایران کرم خوشه‌خوار انگور است. این آفت با نام علمی Lobesia botrana در واقع شب پره‌های کوچک به رنگ خاکستری تا قهوه‌ای است تخم‌های خود را همزمان با باز شدن سطح برگ‌ها بر روی اندام‌های مختلف گیاهی می‌گذارد. ۱۰ تا ۱۵ روز پس از تخم گذاری لاروها از تخم خارج شده و از خوشه، گل و غوره‌ها تغذیه می‌کنند. این تغذیه سبب خشک شدن خوشه‌ها یا کشمشی شدن حبه‌های انگور می‌شود. بر اثر فعالیت این آفت مکن است بین خوشه‌های انگور حالت تار عنکبوت مانندی ایجاد شود که در واقع ناشی از فعالیت لاروهای این حشره است. هرچه ناحیه بالاتری از خوشه انگور مورد هدف این آفت قرار بگیرد، خسارت آفت نیز بیشتر است. این آفت ۳ تا ۴ نسل در سال دارد و زمستان را به صورت لارو زیر پوستک‌ها و یا بقایای گیاهی و یا حتی در خاک می‌گذراند.

🔴 بهترین روش مبارزه با این آفت سمپاشی زمستانه با روغن‌های مخصوص سمپاشی زمستانه (ولک) و حشره کش اتیون است. هرس شاخه‌های آلوده و سوزاندن آنها، یخ آب زمستانه، استفاده از تله‌های فرمونی و نیز تقویت عمومی گیاه از جمله روش‌های مدیریت این آفت به شمار می‌آید. همچنین استفاده از ارقامی که تراکم میوه کمتری دارند برای باغات جدید می‌تواند یک روش مدیریت کاهش این آفت خطرناک در باغات به شمار بیاید.

🔑زنجره مو

این آفت با نام علمی Psalmocharias alhageus که تحت عنوان جیرجیرک یا سیرسیرک نیز در بین کشاورزان معروف هست، حشراتی سبز رنگ و با قابلیت پرواز و به طول ۲ تا ۳ سانتی‌متر هستند. این حشرات بخشی از دوران پورگی خود را در داخل خاک و در دالان ها حفر شده توسط خودشان سپری می‌کنند. باغاتی که آلودگی به زنجره مو دارند، غالباً دارای حفراتی در اطراف بوته به صورت واضح هستند. خسارت اصلی این آفت مربوط به ماده‌های بالغ و هنگام تخم گذاری است. این حشره تخم ریز بسیار بلند خود را وارد فضای بین پوست و چوب کرده روی شاخه‌های مختلف اقدام به تخم گذاری می‌کند. شاخه‌هایی که روی آنها تخم گذاری شده است دچار ترکیدگی شده و جریان آوندی آن به هم می‌خورد و در نتیجه شاخه خشک می‌شود.

به خصوص در جمعیت‌های بالا، این آفت بسیار مخرب بوده و یک عامل محدود کننده برای کشت انواع انگور به شمار می‌آید.

🔴 بهترین راه مبارزه با این آفت، مبارزه با دوران پورگی آنها است، یعنی زمانی که فرزندان این آفت در خاک پنهان شدند.  شخم عمیق و یخ آب زمستانه در کاهش جمعیت این پوره‌ها بسیار با اهمیت هستند. استفاده از سمومی مانند فیبرونیل گرانول یا سایپرمترین نیز می‌تواند در کاهش جمعیت آنها در خاک موثر باشد. مبارزه با علف‌های هرز در باغات و همچنین هرس شاخه‌های آلوده می‌تواند جمعیت این آفت را باز هم کاهش دهد.

🔑شپشک آرد آلود مو

این آفت به شکل حشرات ساکن با پوشش مومی شکل به رنگ سفید بر روی اندام‌های مختلف درخت انگور مشاهده می‌شود. خسارت عمده این آفت مربوط به زمانی است که به غوره‌های در حال رسیدن حمله می‌کند و ضمن کاهش بازارپسندی آنها باعث افزایش احتمال ابتلای آنها  بیماری‌های قارچی نیز می‌شود.  این آفت در جمعیت‌های بالا از شیره گیاهی تغذیه کرده و به طور کلی گیاه را ضعیف می‌کند.

از آنجایی که زمستان گذرانی این آفت در بقایای گیاهی و یا در زیر پوستک‌های گیاه است بنابراین سمپاشی زمستانه با روغن‌های مخصوص بیشترین اثر را در کاهش جمعیت آنها در سال آتی دارد.  استفاده از صابون‌های محلول پاشی و روغن‌های تابستانه در فصل رویش نیز کمک می‌کند تا میزان این آفات به صورت چشم گیر کاهش یابد.

🔴 سمومی مانند مالاتیون، دی کلرووس، اتیون و سایپرمترین نیز در کاهش جمعیت این آفت بسیار اثرگذار می‌باشد.

🔑کرم سفید ریشه

این آفت اختصاصی درخت انگور نبوده و به گیاهان مختلفی حمله ور می‌شود اما می‌تواند روی انگور بسیار خسارت زا باشد. این آفت در دوران لاروی خود و در خاک به شدت از ریشه درختان تغذیه کرده و اگر حمله آنها به ریشه‌های مهم و اصلی باشد سبب خشک شدن کلی درختان می‌شوند.

استفاده از کودهای دامی کاملاً پوسیده و رعایت بهداشت باغی باعث کاهش چشمگیر این آفت در تاکستان‌ها می‌گردد. همچنین مبارزه با علف‌های هرز کمک می‌کند تا جمعیت این آفت در خاک کمتر شود. استفاده از تله‌های نوری نیز یکی از راهکارهایی است که برای کاهش جمعیت‌های افراد بالغ مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای کاهش جمعیت لارو ها در خاک می‌توان از شخم عمیق و یخ آب در زمستان استفاده کرد. همچنین سمومی مانند فیبرونیل گرانول و سایپرمترین نیز برای کنترل شیمیایی این آفت توصیه شده است.

🔑انواع شته

همانند کرم سفید ریشه، شته‌ها نیز یک آفت عمومی محسوب می‌شوند و می‌توانند به انگور حمله کنند و از شیره گیاهی تغذیه نمایند. این تغذیه ضمن بروز ضعف عمومی در گیاه سبب مستعد شدن آن برای دریافت قارچ‌های ساپروفیت و خارج شدن گیاه از حالت بازارپسندی خود ی‌شود.

سمومی مانند ایمیداکلوپراید، استامی پراید، مالاتیون، دی کلروس و سایپرمترین از جمله سمومی هستند که می‌توان به صورت عمومی برای کاهش جمعیت شته در باغات استفاده کرد.

🔑تریپس‌ها

این دسته از حشرات نیز در دوران بلوغ و پورگی خود ‌توانند به برگ‌ها و گل‌های انگور حمله کرده و باعث عقیم شدن آنها شوند. این حشرات جثه بسیار کوچکی داشته و با چشم غیر مسلح به سختی دیده می‌شوند وجود رگه‌های نازک امضا مانند بر روی برگ‌ها و یا پوست غوره‌های جوان می‌تواند نشان دهنده آلودگی انگور به تریپس باشد.

 جهت مبارزه با این آفات می‌توان قبل از بروز جمعیت بالا می‌توان از مخلوط سم دلتامترین و دی کلرووس استفاده کرد.

🔑کنه گالزا (کنه نمدی)

گرچه درخت انگور توسط گونه‌های مختلفی از کنه‌ها آلوده می‌شود اما کنه گالزا یا نمدی با نام علمی Colomerus vitis مهم‌ترین این  آفات به شمار می‌آید. این آفت که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست، باعث تغییر ساختار ظاهری سلول‌ها و ایجاد فرورفتگی و برجستگی‌هایی بر روی سطح برگ درخت انگور می‌شود. در داخل این فرورفتگی‌ها سطح کرکی شکل به رنگ خاکستری تا قهوه‌ای مشاهده می‌شود که نشان دهنده آلودگی درخت انگور به کنه گالزا است.

🔑جمع‌بندی

دگرچه آفات زیادی به انگور حمله ور نمی‌شود، اما همان تعداد کم آفاتی که می‌توانند روی انگور مستقر شوند معمولاً خسارت‌های زیادی به آن وارد می‌کنند. آگاهی کشاورزان از نوع آفت و نحوه خسارت زایی آنها کمک می‌کند تا به سرعت این آفات را شناسایی کنند و در زمان مناسب با آنها مبارزه کنند. البته در بعضی از موارد ممکن است شناسایی آفات به همین راحتی نباشد و نیاز به یک کارشناس گیاه پزشکی برای تشخیص آفت و مبارزه با آن داشته باشید.

🔴🔴 پیشنهاد میکنیم تا چنانچه نیاز به مشاوره بیشتری در این خصوص دارید به این صفحه (از طریق این لینک فرم درخواست مشاوره) را تکمیل کنید و وقت مشاوره با گیاهپزشک را رزرو فرمائید. به شما اطمینان می دهیم که با مشاوره از متخصصین ما به بهترین نتیجه ممکن خواهید رسید 🔴🔴