یوسف پناهنده

🔷🔷 مقدمه

انگور یکی از قدیمی ترین درختان میوه می باشد که توسط بشر کشت و پرورش داده شده و در بسیاری از کتب دینی و اسطوره ای نام این درخت آمده است. درخت انگور ارقام بسیار متنوعی دارد که قابلیت پرورش در اغلب مناطق زمین دارد. میوه انگور یکی از محصولات باغی ارزشمند و محبوب محسوب می شود که علاوه بر تازه خوری، فراورده های مختلفی از آن تولید می شود. چین و امریکا بزرگترین تولید کننده انگور در جهان می باشند و ایران جایگاه نهم در تولید این محصول باغی را به خود اختصاص داده است و شهر ملایر شهر جهانی انگور به عنوان پنجاه و سومین میراث جهانی کشاورزی ثبت شده و مشکین شهر اردبیل از جمله شهر های مهم تولید انگور در جهان است. از اینرو کشت و پرورش درخت انگور و تولید این محصول جایگاه ویژه ای در صنعت کشاورزی ایران دارد. این محصول در طول دوره رشد خود دگیر انواع مختلفی از آفات و بیماری های گیاهی می شود که آشنایی، شناسایی و کنترل این آفات و بیماری های گیاهی در تولید محصول با کیفیت و کمیت بالاو افزایش سود آوری برای باغداران  بسیار حائز اهمیت می باشد.

در این مقاله شما را با مهم‌ترین بیماری های درخت انگور آشنا خواهیم کرد و روش‌های کنترل این بیماری ها را نیز به شما خواهیم گفت.

🔻🔻🔻🔻🔻

🔑سفید دروغی یا داخلی انگور

بیماری سفیدک داخلی، سفیدک کرکی و یا سفیدک دروغی انگور یکی از بیماری های مهم در انگور می باشد که می تواند خسارت سنگینی بخصوص در شرایط گرم و مرطوب به محصول انگور وارد کند. قارچ عامل این بیماری Plasmopara viticola که در بقایای گیاهی زمستانگذرانی می کند و در بهار با باراش باران انتشار و توسعه پیدا می کند. این بیماری در روی برگ لکه های زرد و رنگ پریده ایجاد می کند که با بتدریج در زیر برگ پوشش کرکی شکل گرفته و با توسعه بیماری موجب نکروزه و خشک شدن برگ ها می شود. در صورت آلودگی شاخه ها، انتهای شاخه ها به حالات عصایی در می آیند. خسارت اصلی این بیماری بروی خوشه ها می باشد که ابتدا پوشش نمدی خاکستری رنگ حبه های انگور را فرا می گیرد و در اثر توسعه بیماری حبه ها شکاف خورده و محل نفوذ سایر بیماری قارچی ایجاد می شود که در نهایت موجب چروکیده شدن حبه ها و قهوه ای شدن آنها می گردد. اگر آلودگی زودتر و در زمان تشکیل غوره ها صورت گیرد موجب ریزش شدید غوره ها و لخت شده خوشه انگور می شود. عامل این بیماری در برگ های خزان شده، خوشه و حبه های خشک شده و باقی مانده روی درخت و سر شاخه های آلوده زمستانگذرانی می کند. 

روش های کنترل بیماری سفیدک دروغی انگور

🔴 رعایت بهداشت باغی و جمع آوری و حذف برگ های خزان شده

🔴 هرس سرشاخه های آلوده

🔴 رعایت فاصله مناسب درختان در زمان کاشت برای بهبودی تهویه هوا در باغ

🔴 سمپاشی درختان پبا سموم مسی مانند بردو و اکسی کلر مس

🔴 تغذیه مناسب درختان انگور بخصوص با کود های پتاس بالا

🔑سفیدک پودری یا سطحی انگور

بیماری سفیدک سطحی یا پودری انگور رایج ترین بیماری این محصول می باشد که در اکثر مناطق انگور کاری وجود دارد و اغلب باغداران با آن مواجه شده اند. عامل این بیماری قارچ Uncinula necator می باشد. در ابتدا در اثر این بیماری لکه های رنگ پریده بر روی برگ ها نمایان می شود که بتدریج روی لکه ها توسط پوشش نمدی سفید رنگی پوشیده می شود با توسعه بیماری در سرشاخه های جوان نيز پوشش سفيدرنگ به وجود می آيد که در پاييز به رنگ قهوه ای مايل به سياه تبديل می شوند. در اثر آلودگی شدید در مراحل اولیه گلد دهی، جوانه و گل های درخت انگور درگیر شده و میزان تولید محصول ممکن است به شدت کاهش پیدا کند. در اثر حمله این قارچ به خوشه های انگور پوشش پودری سفید رنگی روی حبه ها ظاهر می شود که حبه های آلوده نارس مانده و دچار ترک خوردگی می شوند. سفیدک سطحی انگور بیماری تک چرخه ای بوده و عامل بیماری در برگ های خزان شده، سرشاخه های آلوده زمستانگذرانی کرده و با شروع فصل بهار و افزایش رطوبت بیماری انتشار و توسعه پیدا می کند.

کنترل بیماری سفیدک سطحی انگور

🔴  هرس سرشاخه های آلوده

🔴  حذف بقایای گیاهی و برگ هی خزان شدهی

🔴  ایجاد تهویه مناسب در باغ

🔴  کنترل بیمای با قارچ کش های مانند توپاس، استروبی

🔴  گوگرد پاشی در انگور در سه مرحله جوانه زنی، تشکیل غوره و شیرین شدن غوره

🔑پوسیدگی خاکستری انگور

پوسیدگی خاکستری یا کپک خاکستری انگور توسط قارچی بنام Botrytis cinerea ایجاد می شود. در مرحله رسیده حبه های انگور ابتدا لکه های قهوه ای رنگی روی حبه ها ایجاد می شود که بتدرج این کل حبه توسط کپک قهوه ای رنگی پوشیده شد و میوه چروکیده و بصورت مومیایی در می آید. این حبه های چروکیده ریزش پیدا کرده و این بیماری بروی این حبه های مومیایی شده زمستانگذرانی می کند. و این قارچ بیماری زا به در اثر باد و باران می تواند به سرعت از حبه های  آلوده انتشار پیدا کند.

کنترل کپک خاکستری

🔴 هرس سرشاخه های آلوده

🔴 حذف بقایای گیاهی و حبه های مومیایی شده

🔴 ایجاد تهویه مناسب در باغ

🔴 کنترل بیمای با قارچ کش های مانند تیوفانات متیل و کاپتان

🔑پوسیدگی سیاه انگور 

عامل این بیماری قارچ  Guignardia bidwellii می باشد که بیشتر در مناطق گرم خسارت وارد می کند. قارچ عامل این بیماری می تواند تمامی اندام های سبز گیاه را آلوده کند ولی خسارت اصلی به حبه های نگور می باشد که در اثر آلودگی حبه ها چروکیده، خشک و سیاه رنگ می شود که این حبه های چروکیده و سیاه رنگ محل زمستانگذرانی این قارچ بیماریزا می باشد. روش کنترل بیماری پوسیدگی سیاه انگور مشابه کپک خاکستری انگور می باشد.

🔑پوسیدگی سفید ریشه انگور

از جمله بیماری خطرناک در باغات میوه بخصوص تاکستان ها پوسیدگی سفید ریشه می باشد. عامل بیماری پوسیدگی ریشه قارچ Rosalinia می باشد که قارچی بیماری زا بسیار مهاجم بوده که طیف وسیعی از درختان میوه را آلوده می کند. در اثر این بیماری ریشه درخت انگور دچار پوسیدگی می شود و که یک لایه سفید رنگ بر روی ریشه های پوسیده قابل نمایان نمی شود. در اثر پوسیدگی سفید ریشه درخت آلوده به تدریج ضیعف، برگ ها کوچکترو زرد رنگ، سرشاخه ها لخت، کاهش خوشه دهی و ریزش غوره ها و لخت شدن خوشه ها و در نهایت موجب خشک شدن کل درخت می گردد.

کنترل بیماری پوسیدگی سفید ریشه

🔴 استفاده از کود های دامی کاملا پوسیده و ضد عفونی شده

🔴 اصلاح روش آبیاری بخصوص در آبیاری غرقابی

🔴 جدا کردن آبیاری درختان آلوده از درختان سالم

🔴 اجتناب از استفاده بی رویه از کود های ازته

🔴 استفاده از قارچ کش های مانند الیت، تیوفانات متیل و رورال تی اس

🔴 کود دهی اصولی درختان و استفاده از کود های پتاس بالا

🔑انتراکنوز انگور

بیماری انتراکنوز انگور از جمله بیماری های خسارت زا در این محصول می باشد که عامل بیماری قارچ Elsinoe ampelina است این علائم ان بیماری  به شکل لکه های قهوه ای روی برگ، لکه های قرمز رنگ روی ساقه که به مرور باعث ایجاد زخم شده و لکه های سفید با حاشیه سیاه روی میوه ظاهر می شوند.

کنترل انتراکنوز انگور

🔴 هرس شلخه های آلوده

🔴 حذف بقایای گیاهی و برگ های خزان شده

🔴 کنترل بیمای با قارچ کش های مانند تیوفانات متیل و کاپتان

🔑گال طوقه انگور                

یکی از بیماری های خطرناک در تاکستان ها بیماری گال طوقه انگور می باشد که عامل این بیماری باکتری Agrobacterium vitis است. بارزترین علائم آلودگی به این بیماری باکتریایی ایجاد گال های در محل طوقه و غده های ریز بر روی ریشه ها اصلی درخت انگور می باشد. آلودگی به این بیماری باکتریایی موجب کوتولگی درخت، کاهش رشد رویشی، ریزبرگی و کاهش خوشه دهی می گردد.

کنترل بیماری گال طوقه انگور

🔴 استفاده از ارقام مقاوم

🔴 کاشت نهال های گواهی شده و عاری از آلودگی

🔴 خودداری از کاشت درختان در باغ هایی با سابقه آلودگی

🔴 هرس شاخه های آلوده و خارج کردن آنها از باغ

🔴 کنترل و جلوگیری از آسیب حشرات ریشه خوار مانند زنجرک به ریشه

🔑ویروس باد بزنی انگور

عامل بیماری ویروس باد بزنی انگور، ویروس Grapevine fanleaf virus می باشد. علائم بیماری برگ بادبزنی انگور بصورت کاهش رشد درخت، کاهش خوشه دهی، زرد شدن برگ ها، خطوط نواری در اطراف رگبرگ ها، تغییر شکل برگ ها و شاخه ها و  بادبزنی شدن برگ ها نمایان می شود. آلودگی به بیماری های ویروسی درمانی ندارد.

کنترل بیماری بادبزنی برگ انگور

🔴 تهیه نهال های سالم و گواهی شده

🔴 ضدعفونی ابزار هنگام هرس

🔴 رعایت بهداشت باغ مانند جمع آوری بقایای گیاهی و اندام های آلوده به ویروس و منهدم کردن آنها

🔴 کنترل ناقل بیماری های ویروسی مانند شته ها، زنجره ها

🔑جمع‌بندی

درختان انگور نیز مانند سایر درختان میوه می توانند توسط بیماری های گیاهی مختلفی آلوده شوند که در بالا به مهمترین و رایج ترین بیماری ها انگور اشاره شد که مدیریت و کنترل اصولی این بیماری ها نقش بسزایی در افزایش راندمان تولید و کیفیت این محصول مهم باغی خواهد داشت.

🔴🔴 پیشنهاد میکنیم تا چنانچه نیاز به مشاوره بیشتری در این خصوص دارید به این صفحه (از طریق این لینک فرم درخواست مشاوره) را تکمیل کنید و وقت مشاوره با گیاهپزشک را رزرو فرمائید. به شما اطمینان می دهیم که با مشاوره از متخصصین ما به بهترین نتیجه ممکن خواهید رسید 🔴🔴